کاربرد سلول های بنیادی در درمان هموگلوبینوپاتی ها

چکید ه   سابقه و هدف   هموگلوبینوپاتی­ها، گروهی از اختلالات وراثتی هتروژن هستند که در آن ها جهش باعث کاهش و یا نقص در ساخت یکی از زنجیره های هموگلوبین A شده و یا این که توالی طبیعی اسیدهای آمینه، زنجیره­های گلوبین را تغییر می دهد. شایع ترین اختلالات هموگلوبین، تالاسمی و آنمی داسی شکل است. بیماران مبتلا به این اختلالات اغلب نیاز به دریافت مداوم خون دارند. با این حال این روش درمانی ممکن است باعث گرانباری آهن و متعاقب آن تخریب بافت ها و احتمال ابتلا به عفونت های ویروسی گردد. هدف از این مقاله بررسی روش­های درمانی جدید با حداقل عوارض در خصوص دو هموگلوبینوپاتی فوق بود.   مواد و روش ها   این مقاله با نقد و بررسی ۵۱ تحقیق منتشر شده در مجلات معتبر، جدیدترین راه کارهای درمان تالاسمی و آنمی داسی شکل را به چالش کشیده است. مقالات مورد اشاره از پایگا ه های اطلاعاتی ابسکو، Elsevier ، Pubmed ، OVID و NCBI برگرفته شده­اند.   یافته ها   اگر چه تزریق خون و درمان های دارویی، کیفیت و طول عمر بیمار را بهبود می بخشد اما پیوند سلول های بنیادی خونساز را می­توان به ­عنوان تنها راه درمان قطعی این اختلالات مطرح نمود. با این وجود هم چون سایر روش های درمانی، این شیوه نیز عوارضی را به همراه دارد. بیشترین عوارض طولانی مدت پیوند در این بیماران، ناباروری و نارسایی گنادها به ویژه در بانوان، GVHD ( Graft-Versus-Host Disease ) مزمن و بروز بدخیمی های ثانویه است.   نتیجه گیری   بررسی تلاش­های صورت ­گرفته در زمینه درمان هموگلوبینوپاتی ها نشان می دهد که علی رغم محدودیت­های موجود در پیوند سلول­های بنیادی، این شیوه تنها روش درمانی موثر در درمان اختلالات هموگلوبین می باشد. انواع سلول های مورد استفاده در این خصوص و شیوه های جدید تسهیل کننده در امر پیوند، در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

Key words : Hemoglobinopathies ، Thalassemia ، Anemia ، Sickle Cell Disorders ، Hematopoietic Stem Cells ، کلمات کلیدی : هموگلوبینوپاتی ها ، تالاسمی ، کم خونی ، اختلالات داسی شکل ، سلول های بنیادی خونساز