بررسی توزیع سیلاب های کلان حوضه رودخانه اترک

می شود. رودخانه اترک واقع در شمال شرقی کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و سیلاب های زیادی را دارد. به منظور بررسی و توزیع سیلاب های کلان حوضه رودخانه اترک از داده های آبدهی روزانه ۳۵ ایستگاه هیدورمتری طی بازه زمانی ۳۰ ساله استفاده شد. برای استخراج سیلاب های کلان در منطقه با استفاده از روش آماری موسوم به روش فیلتر عددی برگشتی اقدام به جداسازی رواناب پایه از کل شد. نتایج نشان داد که سری زمانی مستخرج پس از اعمال روش فیلترعددی برگشتی نشان از داشته که در ۳ دهه رفتار متفاوتی از سیلاب ها در حوضه آبریز مشاهده می شود. در دهه نخست سیلاب ها از شدت بالاتری برخوردار بوده که این شدت بالا از تواتر بالایی نیز برخوردار بوده است. در دهه دوم از حجم سیلاب ها به شدت کاسته شده و در دهه سوم حجم سیلاب ها به مانند دهه نخست بوده اما از نظر زمانی با فواصل بیشتری اتفاق افتاده اند. بررسی شدیدترین سیلاب ها نشان داد که با افزایش حجم رواناب کل اختلاف بالایی بین آن و رواناب پایه بوجود می آید و رخداد این فرآیند به صورت ناگهانی بوده و گاها به بیش از ۱۰ برابر رواناب پایه می رسد. حجم بالای دبی در دوره های سیلابی و از طرفی نوسان دهه ای در رخداد سیلاب های شدید در حوضه آبریز اترک نشان داد که جهت پیش بینی بلندمدت نیز می توان از روش فیلتر عددی برگشتی استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

سیل ، روش فیلتر عددی برگشتی ، سری زمانی ، حوضه اترک ، دبی