اعتبارات عقلایی از دیدگاه اصولیون شیعه

در علوم عقلی، اعتبارات عقلایی از آن درجه از اهمیت برخوردارند که می توان گفت از نگاه این علوم انسانیت انسان به توانایی او در ساختن عالم اعتبار است. اما اعتبارات عقلایی چیست و چه تعریفی دارد؟ از کدامین نوع هستی برخوردار است و دارای کدامین ویژگی است؟ علم اصول فقه نیز وامدار بحث اعتبار است. چراکه اصول، به حوزه «فقه» می پردازد که مهم ترین ماده پدیدآورنده اش، «اعتبار» است. به همین جهت است که اصولیون برجسته اگرچه نه در یک بحث مستقل به بحث اعتبارات پرداخته اند. نگارنده در سلسله درس های اصول خویش، به طور مستقل به این بحث پرداخته و نظریات آن بزرگان، به طور مشخص آرای امام خمینی، را مد نظر قرار داده است. این مقاله، برگرفته شده از این درس هاست. در این نوشته، نگارنده پس از تعریف اعتبار و بیان اصطلاحات متعددی که در این باره وجود دارد، به تقسیمات مختلفی که از اعتبار در کلام بزرگان اصولی، مطرح شده است، اشاره کرده و سپس به تعریف نهایی خویش مطابق مبنای امام خمینی می پردازد و درنهایت با طرح سوالات پنج گانه، تعریف خویش از اعتبارات عقلایی ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

اعتبارات عقلایی ، امام خمینی ، اعتبارات ادبی ، اعتبارات محض ، اعتبارات خصوصی ، اعتبارات عمومی و اعتبارات قانونی