بررسی تطبیقی نظریه عدالت اجتماعی دراسلام و غرب (بررسی موردی مقایسه نظریه عدالت در اندیشه های امام خمینی و جان راولز)

در این مقاله ابتدا تعاریفی از مفهوم عدالت در نزد اندیشمندان غربی و اسلامی از گذشته تا دوران معاصر ارائه می گردد و سیر تکوینی این مفهوم از گذشته تا به امروز مورد رصد قرار خواهد گرفت. سپس آراء و بنیانهای اندیشه ای دو متفکر بزرگ معاصر، یعنی جان بوردن راولز با عنوان احیاگر فلسفه سیاسی در غرب و امام خمینی به عنوان احیاگر اندیشه سیاسی اسلامی در جهان اسلام در باب عدالت اجتماعی تبیین می شود. چنان که خواهد آمد عدالت از طرفی در راس فضائل و از طرف دیگر معیاری برای سنجش عادلانه بودن نهادها و سازوکارهای آنها در نزد راولز و امام خمینی مطرح است. اما به سبب تباین جهان بینی و انسان شناسانه، تفاوتهایی در زمینه ماهیت عدالت و رابطه آن با سایر وجوه بشری وجود دارد. در پایان با رویکردی مقایسه ای و تطبیقی به دنبال یافتن نقاط اشتراک و افتراق در باب عدالت و عدالت اجتماعی و بند بسط و تلفیق آراء این دو اندیشمند در این باب خواهیم بود. در حقیقت با درآمیختن افق دید آنان این نتیجه گیری را خواهیم کرد که گرجه رویکرد اسلام گرایانه در باب عدالت تفاوتهایی با رویکرد غربی بخصوص رویکرد لیبرالی دارد اما قداست ها و شباهت هایی هم در این بین وجود دارد که می تواند موجبات غنای نظریه پردازی در این زمینه شود.

کلیدواژه ها:

امام خمینی ، جان راولز ، عدالت ، عدالت اجتماعی ، آزادی ، حق