شکل گیری و تکامل سازمان های منطقه ای؛ مورد مطالعه، سازمان همکاری های اقتصادی (اکو)

بر اساس پتانسیل­های بالای ژئوپلیتیکی و ظرفیت­های فراوان ارتباطی منطقه اکو، اعضا می­توانند همگرایی خود را با محوریت سازمان همکاری­های اقتصادی ارتقاء داده و نقش مهمی را برای این سازمان در توسعه ملی و گسترش صلح و امنیت منطقه­ای تعریف نمایند. بر اساس مطالعه عوامل موثر بر شکل­گیری و تکامل سازمان­های منطقه­ای، خصوصا اکو، به نظر می­رسد، برایند نیروهای درون و برون منطقه­ای نتوانسته است در راستای تقویت همگرایی منطقه­ای اکو عمل کند، لیکن مرور وضعیت نیروهای همگرا و واگرا در سازمان­های منطقه­ای موفق بیانگر اهمیت نقش دیپلماسی چندجانبه و توانمندی نهادی سازمان­های مزبور در حل­وفصل موانع همگرایی است. بر اساس تحلیلی کیفی یافته­های کتابخانه­ای و مصاحبه با خبرگان، متغیرهای تاثیرگذار بر همگرایی و واگرایی اعضای اکو که براساس یافته­های نظری تعریف و شاخص­گذاری شده بودند مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر این واقعیت است که نیل به خودآگاهی منطقه­ای و درک مشترک از ظرفیت­های و ارزش­های ژئوپلیتیکی در منطقه اکو به بلوغ نرسیده است. همچنین ساختار مناسبات و روابط بازیگران معرف فقدان درک مشترک منطقه­ای درباره ارزش­های مشترک است. به­رغم برخی موفقیت­ها در تکامل ساختار و سازمان و اسناد پایه، ضعف در نهادهای سیاسی داخلی اعضا، ضعف در ساختار سازمانی، خصوصا درباره کارمندان و کارشناسان و نیز برخی ناکارآمدهای سازمانی، به­ویژه در دبیرخانه موجب فقدان کارایی متناسب و ضعف­های ساختاری در اکو شده است.

کلیدواژه ها:

منطقه ژئوپلیتیکی ، همگرایی منطقه ای ، سازمان منطقه ای ، سازمان همکاری های اقتصادی (اکو)