بررسی و تحلیل ابعاد تاثیرپذیری مهدی اخوان ثالث از آیات قرآن کریم با رویکرد به نظریه بینامتنی ژرار ژنت
محل انتشار: جستارنامه ادبیات تطبیقی، دوره: 4، شماره: 11
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 77
فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JOSTR-4-11_004
تاریخ نمایه سازی: 15 آبان 1402
چکیده مقاله:
در سالهای اخیر، در عرصه نقد ادبی نظریهای تحت عنوان نقد بینامتنی رواج پیدا کرده است که بر اساس آن، هیچیک از متون دارای هویت مستقل نیستند و تحت تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم آثار پیش از خود خلق شدهاند. چهارچوبهای نقد بینامتنیت برای نخستین بار از سوی ژولیا کریستوا تبیین گردید، ولی با آراء ژرار ژنت به اوج رسید، به طوری که امروزه نظرات ژنت به عنوان الگو در بررسیهای میانمتنی در نظر گرفته میشود. او بینامتنیت را به سه دسته «آشکار، ناآشکار و ضمنی» تقسیم کرده است که همه متون خلقشده ذیل آن جای میگیرند. یکی از زیرمتنهایی که شاعران به آن توجه میکنند، نویسه های دینی است که در گستره ادب فارسی معاصر، اخوانثالث در زمره شاعرانی قرار دارد که مسائل دینی را در اشعار خود منعکس کردهاند. او با استناد به مهمترین متن دینی اسلامی یعنی قرآن، بخشی از ذهنیات خود را شرح داده و با مخاطبان به اشتراک گذاشته است. به این اعتبار، در مقاله حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانهای، ابعاد تاثیرپذیری اخوانثالث از آیات قرآن در چهار لایه محتوایی، واژگانی، ساختاری و داستان های آیینی بررسی و کاویده شده است تا به این پرسشها پاسخ داده شود که: الف) اخوانثالث در چه سطوحی از آیات قرآن تاثیر پذیرفته است؟ ب) کاربرد کدام یک از ترازهای نگره بینامتنی در شعرهای اخوانثالث بیشتر بوده است؟ برای پرهیز از پراکندهگویی از مبانی نظریه بینامتنی ژنت استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که شاعر، برای تبیین مفاهیم سیاسی، اعتقادی، توصیفی، اعتراضی- فلسفی، اخلاقی و غنایی از متن متقدم، یعنی قرآن استفاده کرده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
اکرم ظفری خرواج
گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
بتول فخراسلام
گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
سید حسین سیدی
گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
اکبر شعبانی
گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.