بررسی و تحلیل ابعاد تاثیرپذیری مهدی اخوان ثالث از آیات قرآن کریم با رویکرد به نظریه بینامتنی ژرار ژنت
عنوان مقاله: بررسی و تحلیل ابعاد تاثیرپذیری مهدی اخوان ثالث از آیات قرآن کریم با رویکرد به نظریه بینامتنی ژرار ژنت
شناسه ملی مقاله: JR_JOSTR-4-11_004
منتشر شده در در سال 1399
شناسه ملی مقاله: JR_JOSTR-4-11_004
منتشر شده در در سال 1399
مشخصات نویسندگان مقاله:
اکرم ظفری خرواج - گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
بتول فخراسلام - گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
سید حسین سیدی - گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
اکبر شعبانی - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
خلاصه مقاله:
اکرم ظفری خرواج - گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
بتول فخراسلام - گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
سید حسین سیدی - گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
اکبر شعبانی - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
در سالهای اخیر، در عرصه نقد ادبی نظریهای تحت عنوان نقد بینامتنی رواج پیدا کرده است که بر اساس آن، هیچیک از متون دارای هویت مستقل نیستند و تحت تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم آثار پیش از خود خلق شدهاند. چهارچوبهای نقد بینامتنیت برای نخستین بار از سوی ژولیا کریستوا تبیین گردید، ولی با آراء ژرار ژنت به اوج رسید، به طوری که امروزه نظرات ژنت به عنوان الگو در بررسیهای میانمتنی در نظر گرفته میشود. او بینامتنیت را به سه دسته «آشکار، ناآشکار و ضمنی» تقسیم کرده است که همه متون خلقشده ذیل آن جای میگیرند. یکی از زیرمتنهایی که شاعران به آن توجه میکنند، نویسه های دینی است که در گستره ادب فارسی معاصر، اخوانثالث در زمره شاعرانی قرار دارد که مسائل دینی را در اشعار خود منعکس کردهاند. او با استناد به مهمترین متن دینی اسلامی یعنی قرآن، بخشی از ذهنیات خود را شرح داده و با مخاطبان به اشتراک گذاشته است. به این اعتبار، در مقاله حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانهای، ابعاد تاثیرپذیری اخوانثالث از آیات قرآن در چهار لایه محتوایی، واژگانی، ساختاری و داستان های آیینی بررسی و کاویده شده است تا به این پرسشها پاسخ داده شود که: الف) اخوانثالث در چه سطوحی از آیات قرآن تاثیر پذیرفته است؟ ب) کاربرد کدام یک از ترازهای نگره بینامتنی در شعرهای اخوانثالث بیشتر بوده است؟ برای پرهیز از پراکندهگویی از مبانی نظریه بینامتنی ژنت استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که شاعر، برای تبیین مفاهیم سیاسی، اعتقادی، توصیفی، اعتراضی- فلسفی، اخلاقی و غنایی از متن متقدم، یعنی قرآن استفاده کرده است.
کلمات کلیدی: قرآن مجید, مهدی اخوان ثالث, بینامتینت, ژرار ژنت
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1812738/