ارزیابی عملکرد دانه، ماده خشک و برخی ویژگی های کیفیت علوفه و سیلو در کشت مخلوط یونجه یکساله (Medicago scutellata) و جو بهاره (Hordeum vulgare)

به منظور تعیین مناسب ترین آرایش کشت مخلوط یونجه یکساله با جو بهاره از نظر عملکرد ماده خشک، دانه، شاخص برداشت و ویژگی های کیفی علوفه و سیلو در مقایسه با کشت خالص آن ها، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه آموزشی-پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال زراعی ۱۳۸۹-۱۳۸۸ در شرایط آبی اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آرایش های مختلف کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی بودند که آرایش های جایگزینی عبارت اند از: یونجه۱:۱ جو، یونجه۲:۲ جو، یونجه۴:۴ جو، یونجه۶:۶ جو، یونجه۶:۲ جو، یونجه۴:۲ جو، یونجه۲:۴ جو، یونجه۲:۶ جو و آرایش های افزایشی شامل یونجه۲۰% :۱۰۰% جو، یونجه۴۰% :۱۰۰% جو، یونجه۱۰۰% :۴۰% جو، یونجه۱۰۰% :۲۰% جو بودند که همراه با تیمارهای کشت خالص یونجه و جو مجموعا ۱۴ تیمار را تشکیل دادند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان عملکرد علوفه خشک و دانه جو و یونجه به ترتیب (۲۹۰۰ و ۱۷۷۳ کیلوگرم در هکتار علوفه) و (۱۹۰۷ و ۸۷۷ کیلوگرم در هکتار دانه) از کشت خالص آن ها به دست آمد. از لحاظ شاخص برداشت، برای جو و یونجه به ترتیب، آرایش های یونجه۲:۶ جو و یونجه۲:۲ جو به میزان ۷۵/۳۴ و ۲۸ درصد دارای بیشترین میزان شاخص برداشت بودند. بیشترین میزان درصد قندهای محلول درآب علوفه (۴۲/۱۵)، درصد فیبرخام علوفه (۴۰/۳۸)، درصد فیبرهای غیرمحلول در شوینده خنثی سیلو (۷۲/۴۶)، میزان اسیدیته عصاره اشباع سیلو (۳۱/۵) از کشت خالص جو، و بیشترین درصد فیبرهای غیرمحلول در شوینده اسیدی علوفه (۸۸/۳۰) و درصد فیبرهای غیرمحلول در شوینده اسیدی سیلو(۴۲/۲۶) از کشت خالص یونجه بدست آمدند. باتوجه ارزیابی شاخص های کشت مخلوط برای عملکرد دانه، بیشترین میزان نسبت برابری زمین با ۲۹/۱ =LER، ضریب نسبی تراکم با ۷۹/۲ = RCCو بیشترین میزان سودمندی اقتصادی با ۵/۱۳۲۹۸۷۷ = MAI تومان از ترکیب یونجه۶:۲ جو و برای عملکرد علوفه خشک بیشترین میزان نسبت برابری زمین از ترکیب یونجه۱:۱ جو با ۲۳۲/۱ = LER بدست آمد. بنابر این با توجه به شاخص های اندازه گیری شده، آرایش یونجه۶:۲ جو برای عملکرد دانه و آرایش یونجه۱:۱ جو برای عملکرد علوفه خشک بهترین آرایش ها بود.

کلیدواژه ها:

کشت مخلوط ، شاخص برداشت ، نسبت برابری زمین ، ضریب نسبی تراکم و سودمندی اقتصادی