بازنمایی باورهای ماوراء الطبیعی در دستبافته های عشایر بلوچ

طلسم و تعویذ از جمله اشیائی است که بشر از گذشته تاکنون برای رفع بلایا و مصائب از آنها استفاده ­کرده است. از جمله اقوامی که استفاده از طلسم در بین آنها امروزه نیز رواج دارد، عشایر بلوچ هستند. آنان برای دفع بلاها و دوری نیروهای بد از زندگی، از اشیاء و نقوش نمادین در تولیدات روزمره استفاده می­کنند. از آنجا که دستبافته ­ها از مهم­ترین هنرهای کاربردی و روزمره آنان است و تصویر بسیاری از طلسم و تعویذها، در این هنر نیز استفاده می­شود، برای شناخت و اندیشه آن قوم پژوهش بر روی این دستبافته­ها ضروری است. این پژوهش به دنبال پاسخ به تاثیر باورهای ماوراء­الطبیعی بر روی دستبافته­ها است، لذا با توجه به هدف پژوهش که بررسی حضور و بروز باورهای ماوراءالطبیعی در فرهنگ مادی عشایر بلوچ با تاکید بر دستبافته­ ها است، در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با گردآوری منابع به روش کتابخانه­ای و میدانی این نتیجه حاصل شد که اعتقادادت و باورهای این قوم در دستبافته­های آنان در قالب نقوش گیاهی، هندسی، حیوانی، انسانی و اشیاء کاربردی تجلی یافته است. همچنین فراوانی نقوشی برگرفته از اشیاء کاربردی، بیش از دیگر عناصر بود. به­علاوه فراوان­ترین و گسترده­ترین مفهوم در میان مفاهیم، چشم زخم بود. به نظر می­رسد از گذشته تاکنون دفع نیروهای شر که مهم­ترین آن نگاه دیگری است، در میان این قوم نیز نسبت به دیگر بلاها از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است.

کلیدواژه ها:

باور ماوراءالطبیعی ، دستبافته ها ، عشایر بلوچ ، چشم زخم ، نقش مایه