خشکسالی و ارتباط آن با رطوبت خاک

خشکسالی، نتیجه کاهش طبیعی در مقدار بارش دریافتی طی یک دوره زمانی مشخص در یک ناحیه معین معمولا یک فصل یا بیشتر است. به این دلیل که داده های طولانی مدت بارش نسبت به سایر داده های آب وهوایی و هیدرولوژیک به آسانی قابل دسترس هستند، این داده ها به طور گسترده ای برای محاسبه شدت خشکسالی به کار گرفته می شوند. هدف از این مطالعه ضمن پایش خشکسالی در مقیاس های زمانی مختلف با استفاده از شاخص بارندگی- تبخیر و تعرق استاندارد شده در ایستگاه کبوترآباد اصفهان، تعیین ارتباط این شاخص با شاخص بارندگی استاندارد شده و رطوبت خاک می باشد. نتایج نشان داد شدیدترین خشکسالی ها در این ایستگاه در سال ۲۰۰۰ بازه زمانی ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۲ روی داده است. بیشترین فراوانی آن مربوط به مقیاس۳ و۶ ماهه است که نشان دهنده خشکسالی هواشناسی بیشتر در این منطقه بوده است. با افزایش مقیاس زمانی، خشکسالی هم تداوم بیشتری داشته است. همچنین نتایج نشان داد شاخص بارش استاندارد شده و شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده دارای همبستگی معنی دار بوده اما شاخص بارش تبخیر و تعرق استاندارد شده پاسخ سریعتری نسبت به خشکسالی داشته است. با توجه به کارایی شاخص بارش تبخیر و تعرق استاندارد شده و لخاظ نمودن بیلان آب این شاخص دارای همبستگی قابل قبول با میزان رطوبت خاک نشان داد. نتایج این مطالعه می تواند درتعریف شاخصی برای ارتباط بین انواع خشکسالی ها (مانند هواشناسی و هیدرولوژیک) مفید باشد.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، رطوبت خاک ، شاخص بارش استاندارد شده ، اما شاخص بارش تبخیر و تعرق استاندارد شده