تسهیم یون ها و کربوهیدرات های محلول کل در برگ های مختلف ژنوتیپ های برنج در پاسخ به تنش شوری

به منظور بررسی واکنش دو ژنوتیپ برنج (Oryza sativa L.) در تجمع و تسهیم سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، کلر، منگنز، فسفر و قندهای محلول کل در برگ های سوم، چهارم، پنجم و ششم، در پاسخ به تنش شوری، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به اجرا در آمد. در بررسی همبستگی بین صفات مختلف، وزن خشک، با تجمع املاح سدیم و کلر همبستگی منفی داشت. کاهش مشاهده شده در رشد، در ژنوتیپ IR۲۹ (حساس به شوری) بیش از IR۶۵۱ (متحمل به شوری) رخ داد. شوری سبب تجمع مقادیر بالای سدیم و کلر در برگ های هر دو ژنوتیپ شد و این افزایش در ژنوتیپ IR۲۹ بیش از IR۶۵۱ رخ داد. بیشترین تجمع سدیم و کلر در برگ های سوم و چهارم ژنوتیپ IR۲۹ رخ داد. تجمع کربوهیدرات های محلول کل در اثر اعمال تنش شوری فقط در برگ های پنجم و ششم ژنوتیپ های مورد مطالعه افزایش یافت و در برگ های سوم و چهارم تغییری مشاهده نشد. نتایج به دست آمده نشان داد که تحت تنش شوری، کاهش در غلظت کلسیم در ژنوتیپ IR۲۹ بیش از ژنوتیپ IR۶۵۱ رخ داد با این وجود کاهش در تمام برگ های هر دو ژنوتیپ مشاهده شد. در ارتباط با تجمع منیزیم، در دو ژنوتیپ روند منظمی وجود نداشت. تحت تنش شوری، غلظت منگنز و فسفر تغییری نداشت، اما نسبت پتاسیم به سدیم در هر دو ژنوتیپ کاهش یافت که این کاهش در IR۲۹ بیش از IR۶۵۱ بود. ژنوتیپ IR۶۵۱ توانست نسبت پتاسیم به سدیم را در برگ ششم، بالاتر از سایر برگ ها حفظ کند. به طور کلی، ژنوتیپ IR۶۵۱ توانست یون های سمی را در برگ های پیر خود ذخیره کند تا از بروز خسارت به برگ های جوان جلوگیری نماید در حالی که در ژنوتیپ IR۲۹ مقادیر بالایی از این یون ها در برگ های جوان تجمع یافت. همچنین، کلرور سدیم موجت اختلال در تعادل غلظت املاح در برگ های هر دو ژنوتیپ شد.

کلیدواژه ها:

برنج ، تنش شوری ، تجمع املاح