بررسی نقش اسید هیومیک برسمیت کروم و چگونگی جذب و انتقال آن در گیاه کاهو (Lactuca sativa L. var. longifolia)
محل انتشار: مجله علوم باغبانی، دوره: 37، شماره: 2
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 150
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHSUM-37-2_018
تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402
چکیده مقاله:
اسید هیومیک ها مجموعه ای از پلی الکترولیت های ناهمگن با گروه عاملی فراوان هستند که ممکن است به شکل قابل توجهی، نقش کلیدی در تحرک و جذب کروم موجود در خاک و در نهایت جذب توسط گیاه، ایفا کنند. پژوهش حاضر به صورت آزمایش گلخانه ای در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد (مهر –دی ۱۳۹۶) با هدف بررسی تاثیر اسید هیومیک در خاک آلوده به کروم بر وزن خشک ریشه، شاخساره، ساقه و برگ، همچنین غلظت کروم در شاخساره و ریشه، فاکتور انتقال، فاکتور انباشت شاخساره و ریشه گیاه کاهو رقم ’سیاهو‘؛ به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور، ۱- سطح کروم (صفر، ۲۵ و ۵۰ میلیگرم بر کیلوگرم خاک) و ۲- اسید هیومیک (صفر، ۵ و ۱۰ درصد) در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح کروم در خاک، وزنهای خشک برگ، شاخساره، ساقه و ریشه به ترتیب ۸۳، ۱۰۱، ۲۰۷ و ۶۵ درصد برای سطح ۲۵ میلی گرم کروم برکیلوگرم و ۱۹۴، ۲۱۹، ۳۵۵ و ۹۲ درصد برای سطح ۵۰ میلی گرم کروم بر کیلوگرم کاهش معنی دار داشتند. افزایش اسید هیومیک موجب افزایش وزن خشک اجزاء مختلف گیاه، تحت تنش کروم شد. افزودن کروم به خاک، غلظت کروم در شاخساره و ریشه، فاکتور انتقال، فاکتور انباشت زیستی شاخساره و ریشه را به طور معنی داری افزایش داد. با کاربرد سطح صفر اسید هیومیک + ۵۰ میلی گرم کروم بر کیلوگرم، غلظت کروم در شاخساره از ۰۰۱۶/۰ (شاهد) به ۷/۳۷ و در ریشه از ۰۵۱/۰ (شاهد) به ۳۳۰ میلیگرم در کیلوگرم وزن خشک و فاکتور انتقال از ۰۳۲/۰ به ۱۱۸/۰ افزایش یافت. برهمکنش کروم و اسیدهیومیک موجب کاهش معنی دار غلظت کروم در اندام هوایی، فاکتور انباشت شاخساره و افزایش غلظت کروم در ریشه و به تبع آن، کاهش فاکتور انتقال گردید؛ به طوری که بیشینه غلظت کروم در شاخساره در تیمار ۵۰ میلیگرم کروم بر کیلوگرم و در نبود اسید هیومیک، (۷/۴۷ میلی گرم در کیلوگرم) مشاهده شد؛ درحالیکه کمترین مقدار کروم در هر تیمار کروم، با ۱۰ درصد اسید هیومیک مشاهده شد. بیشینه غلظت کروم در ریشه (۳۶۷ میلی گرم برکیلوگرم وزن خشک) و فاکتور انباشت ریشه (۵/۲۸) در تیمار ۵۰ میلی گرم کروم + ۱۰ درصد اسیدهیومیک مشاهده شد. کوچک بودن فاکتور انتقال کروم نشان می دهد در کاهو تنها بخش اندکی از کروم از ریشه به اندام هوایی منتقل شده است و با افزودن اسیدهیومیک نیز، انتقال کروم از ریشه به اندام هوایی کاهش می باید. همچنین مدل رگرسیونی نشان داد که با افزایش وزن خشک شاخساره فاکتور انتقال به طور خطی و معنی دار با**۷۹/۰- R۲ =، کاهش یافت. مدل رگرسیونی برازش شده وزن خشک شاخساره با فاکتور انباشت شاخساره، توانست این فاکتور را برای کروم با **۹۳/۰-Adjusted R۲ = پیشبینی کند. بنابراین بیشترین سطح اسیدهومیک (۱۰ درصد) بکار رفته، بیشترین تاثیرگذاری را بر پارامترهای اندازه گیری شده داشته و این اصلاح کننده احتمالا به خاطر ماهیت کمپلکس کنندگی و احیاکنندگی با افزایش انباشت کروم در ریشه، کاهش انتقال کروم از ریشه به اندام هوایی و در نتیجه کاهش انباشت این عنصر در شاخساره موجب افزایش زیست توده هوایی و ریشه کاهو شده و توانست تا حدودی اثرات سمی کروم را تعدیل کند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
آزاده امیدی
گروه علوم خاک، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا آستارایی
گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حجت امامی
گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :