آثار فقه اجتماعی در زندگی اجتماعی شیعیان امامیه عصر حضور اهل بیت علیهم السلام

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 198

فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISS-11-41_003

تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402

چکیده مقاله:

باید دانست که فقه، در زندگی اجتماعی انسان تاثیرات بسیار زیادی دارد، چرا که فقه چگونه زیستن را در بر دارد. بسیار واضح است که کتاب قرآن و سنت نبوی منبع نظم های اجتماعی مسلمانان هستند، اما پرسش این است که فقه اجتماعی در دوره حضور اهل بیت^ چگونه بازتاب یافت؟ برای پاسخ به این موضوع، بازخوانی تاریخی فقه اجتماعی در دوره حضور اهل بیت^ مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه آن گردید که احادیثی از سوی رسول الله| تهیه و در جامعه نشر یافت. در دوره های بعد نیز ضمن اهتمام جدی اهل بیت^ به تولید محتوا و باب بندی آنها در عنوان باب العشره یا دیگر باب های فقهی، به بررسی وضعیت اجتماعی جامعه توجه ویژه داشتند و به مدیریت آنها اهتمام می ورزیدند. به عبارت دیگر راهبرد آنان آگاه کردن مردم از فقه اجتماعی و جامعه پذیر کردن مردم بود، تا ضمن کسب معنویت در انجام اعمال، از بروز آسیب ها جلوگیری کنند. نتیجه این راهبردها نیز تحقق سبک زندگی خاص و آثار اجتماعی در زندگی شیعیان بود. به عنوان نمونه، نمادهای اجتماعی زبانی مانند حی علی خیرالعمل یا سر به مهر گذاشتن و حتی زندگی روزانه آنان تحت تاثیر از فقه گردید. روش تحقیق این نوشتار، استفاده از روش تحقیقات تاریخی و مطالعات داده بنیان است. از نوآوری های این پژوهش، می توان به بررسی تاریخی رابطه میان فقه و تاثیر آن بر زندگی اجتماعی شیعیان اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

فقه اجتماعی ، اهل بیت علیهم السلام و فقه اجتماعی ، شیعیان ، راهبردهای فقه اجتماعی ، آثار فقه اجتماعی

نویسندگان

محمدجواد یاوری سرتختی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم ع، قم، ایران.

محمد شهبازی

دکترای تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام دانشگاه معارف، قم، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • * قرآن کریم* نهج البلاغهابن ابی الحدید، عبدالحمید. (۱۴۰۴ق). شرح ...
  • ابن بابویه قمی، محمد بن علی. (۱۳۶۲). الخصال (چاپ اول). ...
  • ابن بابویه قمی، محمد بن علی. (۱۳۹۵ق). کمال الدین و ...
  • ابن بابویه قمی، محمد بن علی. (۱۳۹۸ق). التوحید (چاپ اول). ...
  • ابن بابویه قمی، محمد بن علی. (۱۴۰۴ق). من لایحضره الفقیه ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمان بن علی. (۱۴۱۲ق). المنتظم فی تاریخ الامم ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی. (۱۴۱۵ق). الاصابه فی تمییز ...
  • ابن سعد، محمد. (۱۴۱۸ق). الطبقات الکبری (الطبعه الثانی). بیروت: دارالکتب ...
  • ابن شعبه حرانی، حسن بن علی. (۱۴۰۴ق). تحف العقول عن ...
  • ابن شهرآشوب، محمد بن علی. (۱۳۷۹ق). مناقب آل ابی طالب× ...
  • ابن عدیم، عمر بن احمد. (بی تا). بغیه الطلب فی ...
  • ابن عساکر، علی بن حسن بن هبهالله. (۱۴۱۷ق). تاریخ مدینه ...
  • ابن فهد حلی، احمد بن محمد. (۱۴۰۷ق). المهذب البارع فی ...
  • ابن هشام، محمد بن عبدالملک. (بی تا). السیره النبویه| (محققان: ...
  • ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین. (۱۴۱۵ق). الاغانی (الطبعه الاولی). بیروت: ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی بن جابر. (۱۴۱۷ق). انساب الاشراف (محققان ...
  • تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد. (۱۴۱۰ق). غررالحکم و دررالکلم (چاپ ...
  • جاحظ، عمروبن بحر. (۲۰۰۲م). البیان و التبیین (چاپ اول). بیروت: ...
  • حموی، یاقوت بن عبدالله. (۱۳۹۹ق) معجم البلدان (چاپ اول). بیروت: ...
  • حمیری، عبدالله بن جعفر. (۱۴۱۳ق). قرب الاسناد (چاپ اول). قم: ...
  • خطیب بغدادی، احمد بن علی. (۱۹۷۴م). تقیید العلم (چاپ اول). ...
  • ذهبی، محمد بن احمد. (۱۳۷۴ق). تذکره الحفاظ (چاپ اول). بیروت: ...
  • ذهبی، محمد بن احمد. (۱۴۱۳ق). سیر اعلام النبلاء (محقق: حسین ...
  • صفار، محمد بن حسن. (۱۴۰۴ق). بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد|. ...
  • طباطبایی، سیدمحمدکاظم. (۱۳۹۰). تاریخ حدیث شیعه (چاپ سوم). تهران: سمت ...
  • طبری شیعی، محمد بن جریر. (۱۴۱۳ق). دلائل الامامه (چاپ اول). ...
  • طوسی، محمد بن حسن. (۱۴۰۷ق). تهذیب الاحکام (چاپ چهارم). تهران: ...
  • طوسی، محمد بن حسن. (۱۴۰۹ق). اختیار معرفه الرجال (چاپ اول). ...
  • طوسی، محمد بن حسن. (۱۴۱۴ق). الامالی (چاپ اول). قم: دارالثقافه ...
  • طوسی، محمد بن حسن. (۱۴۲۰ق). فهرست کتب الشیعه و اصولهم ...
  • عریضی، علی بن جعفر. (۱۴۰۹ق). مسائل علی بن جعفر و ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود. (۱۳۸۰ق). التفسیر (چاپ اول). تهران: المطبعه ...
  • قزوینی رازی، عبدالجلیل. (۱۳۵۸). النقض معروف به بعض مثالب النواصب ...
  • قطب راوندی، سعید بن هبه الله. (۱۴۰۹ق). الخرائج و الجرائح ...
  • قمی، حسن بن محمد. (۱۳۶۱). تاریخ قم (مترجم: حسن بن ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۴۰۴ق). الکافی (محقق: علی اکبر غفاری، ...
  • ابن اسفندیار، محمد. (۱۳۶۶). تاریخ طبرستان (چاپ دوم). تهران: پدیده ...
  • مسعودی، علی بن حسین. (۱۴۰۹ق). مروج الذهب و معادن الجوهر ...
  • مفید، محمد بن محمد بن نعمان. (۱۴۱۳ق). الاختصاص (چاپ اول). ...
  • مفید، محمد بن محمد بن نعمان. (۱۴۱۳ق). المقنعه (چاپ اول). ...
  • مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد. (۱۴۱۱ق). احسن التقاسیم فی معرفه ...
  • مکی، محمد بن جمال الدین. (۱۴۱۹ق). ذکری الشیعه فی احکام ...
  • نجاشی، احمد بن علی. (۱۴۱۶ق). فهرست اسماء مصنفی الشیعه المشتهر ...
  • نووی، محی الدین بن شرف. (بی تا). المجموع (الطبعه الاولی). ...
  • یعقوبی، احمد بن ابی واضح. (بی تا). التاریخ. بیروت: دارصادر ...
  • نمایش کامل مراجع