تعاملات حرفه ای کنشگران نهادی نظام ترویج کشاورزی در حوزه اشتراک گذاری منابع

توسعه پایدار کشاورزی، پیش از هر چیز به نوآوری در عرصه­ های مختلف فنی و غیر فنی وابسته است. در این بین، نوآوری کشاورزی محصول یک فرایند تکاملی مشارکتی در شبکه سازی، توسعه همکاری­ های چند رشته­ ای و اشتراک­ گذاری منابع میان طیف گسترده­ای از کنشگران نهادی مختلف از بخش های دولتی و خصوصی به شمار می رود. مسئله بسیار مهمی که اغلب، در تلاش های عملی برای توسعه نوآوری نادیده گرفته می­ شود. در همین رابطه، هدف اصلی این پژوهش کاربردی، تعیین سطح روابط میان کنشگران مختلف تدارک بیننده خدمات ترویجی در اشتراک­گذاری منابع مورد نیاز به منظور برآوردن گستره وسیعی از تقاضای کشاورزان را در بر داشت. کلیات طرح تحقیق بر مبنای پاردایم آمیخته متوالی تدوین شد و نمونه مطلعان کلیدی در هر دو فاز پژوهش به صورت هدفمند انتخاب شدند. داده های فاز کیفی با استفاده از مصاحبه­ های باز و نیمه ساختارمند، از میان ۲۸ مطلع کلیدی جمع آوری و بر پایه مفروضات بنیادین روش شناسی سامانه­های نرم تحلیل شد. در مقابل، داده های فاز کمی از طریق انجام پیمایش میدانی و با استفاده از یک نسخه پرسشنامه محقق ساخته، از بین ۴۵ کارشناس خبره جمع­ آوری گردید. برای تبیین سطح روابط میان کنشگران ترویجی نیز از تکنیک تحلیل شبکه های اجتماعی استفاده شد. بر اساس یافته ­های فاز کیفی، کنشگران مختلف تدارک بیننده انواع خدمات مرتبط با حوزه های کارکردی نظام ترویج کشاورزی در ۲۱ طبقه نهادی دسته بندی شدند. یافته های تحلیل شبکه اجتماعی نیز نشان داد که شبکه روابط میان کنشگران ترویجی در حوزه اشتراک گذاری منابع، از انسجام و وضعیت مطلوبی برخوردار نیست. چنان که کنشگران نهادی، نمی توانند به خوبی از ظرفیت­ های ارزشمند یکدیگر در رویه­ ای هم افزایانه استفاده کنند. افزون بر این، یافته ها حکایت از آن داشت که کارگزاری ترویج دولتی، از مرکزیت بسیار بالایی در شبکه روابط نهادی برخوردار است که این مسئله، می تواند چالش های متعددی را به همراه داشته باشد.

کلیدواژه ها:

نظام نوآوری کشاورزی ، نظام ترویج کثرت گرا ، اشتراک گذاری منابع ، تحقیق آمیخته