بررسی دیدگاه اشتیاق حاجی درباره نیازمندی الزامات اخلاقی به امکان های بدیل

درباره نیازمندی مسئولیت اخلاقی به امکان‎های بدیل در ادبیات معاصر اختیار، بحثهای فراوانی صورت گرفته است، لیکن درباره نیازمندی سایر انواع احکام اخلاقی به امکانهای بدیل شاهد بحث چندانی نیستیم. «اشتیاق حاجی» در آثار متعددی کوشیده است این خلا را جبران کند.  وی در همین راستا استدلال میکند که الزامات اخلاقی به امکانهای بدیل نیاز دارند. وی برای نیل به این هدف، با استناد به برخی اصول شهودی مانند اصل همارزی، قانون کانت/ الزام و قانون کانت/ نادرستی، استدلالهایی را صورت بندی میکند که نشان میدهند الزامات اخلاقی از قبیل «باید»، «نادرستی» و «درستی» نیازمند امکانهای بدیل هستند. نوشتار حاضر با روش توصیفی، تحلیلی، پس از نگاهی گذرا به استدلالهای حاجی، پاسخهای وی را به یکی از مهمترین اشکالات مطرحشده علیه اصول شهودی که مبنای استدلالهایش را شکل میدهد، مرور کرده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که استدلال وی درباره تحقق سرزنشپذیری اخلاقی در وضعیتهای عاری از الزام اخلاقی آفاقی، قابل پذیرش نیست.

کلیدواژه ها:

اشتیاق حاجی ، الزامات اخلاقی ، امکان های بدیل ، مثال های فرانکفورتی ، الزام آفاقی ، الزام انفسی