ارتباط بی هنجاری های دمای آب سطح اقیانوس هند و دریای عرب با بی هنجاری های بارش نیمه جنوبی ایران

بی هنجاری های دمای سطح آب اقیانوس هند و دریای عرب می تواند در تغذیه رطوبتی و شکل گیری سامانه های جوی نقش موثری داشته باشد در این تحقیق، به منظور شناسایی ارتباط بی هنجاری های دمای سطح آب و بی هنجاری های بارش در نیمه جنوبی ایران، ابتدا به صورت موردی منابع رطوبتی و  نحوه انتقال رطوبت با استفاده از برون داد مدل ARPEG و محاسبه بردار شار رطوبت ویژه،  همگرایی و واگرایی آن در  ترازهای پایین جو بررسی شد. سپس همبستگی بین بی هنجاری های دمای سطح آب با بارش نیمه جنوبی کشور به صورت ماهانه بررسی شده است. برای این منظور طی دوره آماری ۵۰ ساله (۱۹۵۶-۲۰۰۵) برای ماه های اکتبر تا مارس داده های بی هنجاری دمای سطح آب دریای عرب و اقیانوس هند و داده های ۹ ایستگاه سینوپتیک  برای بی هنجاری های بارش نیمه جنوبی ایران مورد بررسی قرار گرفت. ضریب همبستگی بین بی هنجاری های بارش و بی هنجاری های دمای سطح آب دریای عرب، شرق و غرب اقیانوس هند محاسبه شد. نتایج حاصل نشان داد که بردار شار رطوبت ویژه، همگرایی و واگرایی آن و خطوط جریان در ترازهای پایین جو به گونه ای است که در زمان فعالیت سامانه های کم فشار دینامیکی، شرایط مناسبی برای تغذیه رطوبت از روی دریای عرب، دریای سرخ و خلیج فارس فراهم می شود. بیشترین ضریب همبستگی مربوط به دریای عرب در ماه های اکتبر، نوامبر، ژانویه و فوریه بوده است. همچنین همبستگی معنی داری بین بی هنجاری بارش و بی هنجاری دمای سطح آب نواحی غربی اقیانوس هند در ماه های اکتبر، نوامبر و ژانویه و برای نواحی شرقی آن در ماه های اکتبر و نوامبر به دست آمد. برای ماه های دسامبر و مارس همبستگی معنی داری حاصل نشد.

کلیدواژه ها:

بی هنجاری های دمای سطح آب ، بارش ، همبستگی ، نیمه جنوبی ایران