اثر مقادیر مختلف کود نیتروژن، روی و آهن بر شاخص های فیزیولوژیک ذرت علوفه ای در استان مرکزی

بهمنظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف نیتروژن، آهن و روی بر شاخص های فیزیولوژیکی و عملکرد ذرت علوفه ای رقم سینگل کراس ۷۰۴ ، آزمایشی در سال ۱۳۸۲ در مزرعه مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی استان مرکزی به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با دوازده تیمار در چهار تکرار انجام گردید . تیمارها شامل سه سطح نیتروژن، ۱۵۰ ، ۲۲۵ و ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص به عنوان فاکتور اصلی و کود عناصر کم مصرف در چهار سطح شامل شاهد (بدون کود کم مصرف) ، سولفات آهن ۴ کیلوگرم در هکتار، سولفات روی ۴۵ کیلوگرم در هکتار ، سولفات آهن ۴ کیلوگرم در هکتار به اضافه سولفات روی ۴۵ کیلوگرم در هکتار به عنوان فاکتور فرعی درنظر گرفته شد. شاخص های فیزیولوژیک مانند شاخص سطح برگ ، سرعت رشد گیاه ، سرعت رشد نسبی و جذب خالص تحت تاثیر کود نیتروژن قرار گرفتند. افزایش کود نیتروژن از ۱۵۰ به ۲۲۵ و ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه و تجمع ماده خشک را از ۳۸ روز پس از کاشت افزایش داد که این افزایش پس از رشد زایشی معنی دار بود. روند تغییرات شاخص سطح برگ نشان داد که حداکثر شاخص سطح برگ طی فصل رشد معادل ۷/۵ در بیشترین مقدار کود نیتروژن (۳۰۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص )، با دریافت ۱۱۰۰ درجه روز رشد در ده روز بعد از ظهورگل تاجی حاصل شد همچنین روند تغییرات کل ماده خشک نشان داد که حداکثر تجمع ماده خشک معادل ۱۶۰۰ گرم در متر مربع با دریافت ۱۱۵۰ درجه روز رشد چهارده روز بعد از ظهور ابریشم مربوط به سطح ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص بود. در بین شاخص های فیزیولوژیکی ، سرعت جذب خالص کمتر تحت تاثیر کود نیتروژن قرار گرفت. منحنی سرعت جذب خالص در طول فصل رشد روند نزولی داشت.نتایج آزمایش نشان داد که با اضافه نمودن کودهای عناصر کم مصرف بخصوص روی، شاخص سطح برگ ، سرعت رشد گیاه و تجمع ماده خشک بطور غیر معنی داری افزایش یافت. بیشترین شاخص سطح برگ معادل ۲/۵ و۴/۵ ،سرعت رشد محصول معادل ۵۲ و ۳۰/۵۵ گرم در مترمربع به ازای درجه روز و تجمع ماده خشک معادل ۱۵۷۵و ۱۴۸۰ گرم در مترمربع به ترتیب مربوط به استفاده سولفات روی و ترکیب سولفات آهن و سولفات روی بود. در بین سطوح ازت و عناصر کم مصرف بیشترین عملکرد علوفه معادل ۸۶/۸۴ و ۶۵/۷۹ تن در هکتار بترتیب با کاربرد ۳۰۰ کیلوگرم نیتروژن و ۴۵ کیلوگرم سولفات روی در هکتار بدست آمد. بیشترین عملکرد علوفه معادل ۶۶/۸۸ تن در هکتار با استفاده ۳۰۰ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار باضافه ۴۵ کیلوگرم سولفات روی در هکتار بدست آمد.با توجه به اهمیت شاخص سطح برگ و سرعت رشد گیاه در افزایش عملکرد علوفه می توان نتیجه گرفت که بخش عمده ای از افزایش عملکرد علوفه در نتیجه افزایش کود نیتروژن و عناصر کم مصرف مربوط به بهبود شاخص های فیزیولوژیک است.