ارزیابی تجربی روابط رگرسیونی بین شدت لحظه ای تابش فعال فتوسنتز و شدت تابش کل خورشید

تحقیقات نشان می دهد که تغییرات قابل ملاحظه شدت تابش فعال فتوسنتز (PAR) می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای در عملکرد کمی و کیفی گیاهان داشته باشد. این پراسنج متاسفانه به دلایل اقتصادی و فنی به ندرت در ایران اندازه گیری می گردد و در ایستگاه های تابش سنجی کشور صرفا تابش کل خورشیدی (TSR) پایش می گردد. هدف از این تحقیق بررسی روابط رگرسیونی بین شدت لحظه ایTSR با شدت تابش لحظه ای PAR تحت چهار شرایط مختلف جوی (آسمان صاف، بخشی ابری، تمام ابری، و همه شرایط) می باشد. به همین منظور مولفه های تابش ذکرشده و دیگر پارامترهای هواشناسی حداقل به تعداد چهار نوبت در روز به طور همزمان از فروردین تا آخر بهمن ۱۳۹۵ در ایستگاه هواشناسی دانشگاه بوعلی سینای همدان اندازه گیری گردید. نتایج تحقیق نشان داد که یک رابطه رگرسیونی خطی بین تابش TSR با تابشPAR برقرار می باشد. مقدار ضریب همبستگی این روابط که برای مقیاس های زمانی ماهانه، فصلی و سالانه استخراج گردید، تحت تاثیر شرایط آسمان (مقدار ابرناکی) قرار داشت، به طوری که با افزایش مقدار ابر مقدار ضریب همبستگی کاهش یافت. در این پژوهش همچنین نسبت بین تابش PAR با تابش TSR استخراج گردید. نتایج نشان داد که مقدار نسبت PAR/ TSR نیز تابع شرایط ابرناکی ایستگاه است. بررسی نسبت PAR/ TSR در مقیاس فصلی و سالانه نشان داد که با افزایش ابرناکی این نسبت نیز افزایش می یابد. به طوری که در مقیاس سالانه نسبت تابش فعال فتوسنتزی به تابش کل از آسمان صاف به آسمان تمام ابری به ترتیب از ۴۳۰/. به ۴۸۹/. افزایش می یابد.

کلیدواژه ها:

تاثیر ابرناکی ، کسر تابش PAR/ TSR ، شرایط مختلف جوی ، همدان