تحلیل فقهی حقوقی ماهیت و موضوع ضمان در اسناد تجاری (مطالعه تطبیقی در حقوق ایران، حقوق نوشته، و کامن لا)

ماهیت و موضوع ضمان در اسناد تجاری از مسائل مورد اختلاف نظام های حقوقی تابع کنوانسیون های ژنو و نظام های کامن لایی است که موجب شده احکام و آثار این ضمانت در سیستم های حقوقی مختلف متفاوت باشد. در حقوق ایران، در مورد ماهیت و چیستی موضوع ضمان و مسائل ناشی از آن، همانند امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه از ضامن، اختلاف نظر وجود دارد. بر اساس نتایج این پژوهش، اثر اصلی ضمانت در سند تجاری ایجاد تعهد مستقل برای ضامن با وجود بقای دین در ذمه مدیون اصلی است و موضوع تعهد ضامن «تادیه شدن ورقه تجاری» است که فی نفسه ارزش مالی دارد. این موضوع با امتناع یا قصور متعهد اصلی در پرداخت ورقه تجاری از دست داین می رود و در نتیجه بر عهده کسی که وقوع آن را تضمین کرده است قرار می گیرد و آن گاه ذمه ضامن به «قیمت الاداء»، که معادل ارزش دین است، مشغول می شود و در فرض عدم تادیه وجه سند تجاری از سوی متعهد اصلی سند تجاری ضامن او باید بها و ارزش دین را به قیمت روز اداء پرداخت کند که در شرایط تورمی شامل اصل مبلغ اسمی دین و خسارت کاهش ارزش آن می شود.

کلیدواژه ها:

ضمان ، سند تجاری ، ضامن ، التزام به تادیه ، خسارت تاخیر تادیه