شهرهای آینده و رویکرد تابآوری در برابر مخاطرات محیطی

شهرها به عنوان پیچیده ترین سازه های انسان ساخت با ریسک های گسترده ای هم به دلیل طیفی از مخاطره ها و هم به علت آسیب پذیری های چندگانه مواجه اند. تمامی این روندها و رویدادها، میزان آسیب پذیری جوامع را نسبت به سوانح آتی تغییر می دهند و امکان تبدیل یک سانحه را به یک فاجعه را روزبه روز بیشتر می کنند. حجم عظیمی از مخاطرات وجود دارد که به طور مداوم بر میزان و پیچیدگی آن ها در همه حوزه های طبیعی و البته انسانی در حال افزایش است. مخاطراتی همانند جنگ، خشونت، تخریب محیط زیست، بحران های محیطی در حوزه های زیستی، بروز همه گیری های بزرگ همانند کرونا، مهاجرت های بی رویه داخلی و بین المللی، بحران منابع آب، آلودگی شهرها، شهرنشینی گسترده، ناامنی مرزهای سیاسی، جرم ها و آسیب های اجتماعی در فضای واقعی و مجازی و بسیاری از این گونه موارد، آینده جوامع شهری چالش روبه رو کرده است. این حجم از مخاطرات روزافزون نیاز به ارائه راهبردهای آینده نگری و آینده پژوهی در عرصه مدیریت مخاطرات را دوچندان می سازد. بر این اساس مدیریت مخاطرات محیطی دارای رویکردهای مختلفی از مدیریت ریسک و بحران می باشد که تاب آوری به عنوان یکی از جدیدترین رویکردها در آن مطرح می باشد. از این رو شناخت و آگاهی از رویکردهای مختلف مدیریت مخاطرات امکان اتخاذ رویکرد علمی مناسب در فرآیند برنامه ریزی و مدیریت در توسعه سکونتگاه های ایمن و قابل زندگی فراهم می سازد. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای - اسنادی، ضمن ارائه و تبیین مفاهیم تاب آوری و مخاطرات، نقش رویکردهای تاب آوری در برابر مخاطرات و چالش های محیطی پیش روی شهرهای آینده به طور عام تحلیل می گردد.

کلیدواژه ها:

شهرهای آینده ، تاب آوری ، مخاطرات محیطی ، آینده نگری ، مدیریت مخاطرات