پایش تغییرات مکانی و زمانی سیلاب و پهنه های آبی با استفاده از شاخص های مستخرج از ماهواره لندست (مطالعه موردی: جنوب غرب ایران)

استفاده از تصاویر ماهواره ای چندطیفی و شاخص های طیفی مختلف برای پایش پهنه های آبی و سیلاب ها از لحاظ وقت و هزینه روشی سریع و مقرون به صرفه است. در این پژوهش به منظور بررسی سیلاب سال ۱۳۹۸-۱۳۹۷ در جنوب غربی ایران از شاخص اصلاح شده آب تفاضلی نرمال شده (MNDWI) و شاخص نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) حاصل از تصاویر ماهواره لندست ۸ استفاده شد. این شاخص ها در ۵ کلاس بر مبنای دامنه یکسان طبقه بندی شدند و روند تغییرات هر کلاس در سال های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. بررسی نتایج MNDWI نشان داد که در تاریخ های ۱۲ و ۳۰ بهمن ماه و هم چنین ۱۶ اسفندماه سال ۱۳۹۷ کلاس های کمتر از ۱۵/۰ – ۱۱/۰ بیش تر از ۷۵/۶۸ درصد از مساحت منطقه موردمطالعه را در برگرفته و روند آن ها در حال افزایش است. بررسی این نتایج در تاریخ های یکم فروردین ماه و ۲۴ اردیبهشت سال ۱۳۹۸ نشان داد که بیشترین درصد مساحت محدوده موردمطالعه همچنان در کلاس های کمتر از ۱۵/۰ – ۱۱/۰ است که مجموع این مساحت ها بیشتر از ۱۳/۷۶ درصد از منطقه است که در حال کاهش بوده است. در این تاریخ ها روند کلاس های بیشتر از ۲/۰ – ۱۵/۰ افزایشی بوده است. بررسی تغییرات NDVI نشان داد که در تاریخ های ۱۲، ۳۰ بهمن و ۱۶ اسفندماه سال ۱۳۹۷ بیشترین درصد مساحت این محدوده را کلاس های کم تر از ۳/۰ – ۲/۰ در برگرفته که مجموع مساحت های آن ها ۸۱/۷۱ درصد است که در حال افزایش بوده است. در سال ۱۳۹۸، تاریخ های یکم فروردین ماه و ۲۴ اردیبهشت بیشترین درصد مساحت محدوده موردمطالعه همچنان در کلاس های کم تر از ۳/۰–۲/۰بوده و بیش تر از ۵۴/۸۲ درصد منطقه موردمطالعه را شامل شده است، که روند این کلاس ها کاهشی است. این در حالی است که در این تاریخ ها روند کلاس های بیشتر از ۵/۰ – ۲/۰ افزایشی است. به طورکلی می توان بیان کرد که با استفاده از شاخص های سنجش از راه دور حاصل از تصاویر ماهواره لندست می توان مخاطرات طبیعی مانند سیلاب را به خوبی و با دقت بالا پایش کرد و اطلاعات حاصل از این مطالعات را در امور مطالعاتی و تصمیم گیری با اطمینان کافی لحاظ نمود.

کلیدواژه ها:

سنجش ازدور ، سیلاب ، MNDWI ، NDVI ، ماهواره لندست