مکانیابی بهینه ایستگاه های پایش کیفی آب زیرزمینی با استفاده از اصل حداکثر شاخص اختلال شانون در حوزه آبریز سد دز (محدوده استان لرستان)

مکانیابی بهینه تحلیل مکانی است که به دلیل کم کردن هزینه های پایش نقش مهمی در راه اندازی پروژه های اجرایی دارد. به دلیل ملاحظات اقتصادی و کم کردن هزینه های پایش، رویکرد بهینه سازی در این پژوهش کاهش ایستگاه های پایش کیفی آب زیرزمینی و توزیع مکانی مناسب آنها در حوزه آبریز دز در محدوده استان لرستان است. در این رابطه، با استفاده از الگوریتمی بر اساس اصل حداکثر شاخص اختلال شانون و بر مبنای شاخص آلودگی متغیرهای ,TH, SAR, EC, SO۴, Cl, HCO۳, K, ,Na, Ca, Mg TDSو pH نسبت به بهینه سازی شبکه پایش موجود با ۶۳ ایستگاه در دوره آماری ۱۳۹۶ تا ۱۳۸۷ اقدام شد. نخست برای هر ایستگاه در یک دوره ۱۰ سال آماری، میانگین رتبه محاسبه شد. سپس با توجه به تعداد ایستگاه و زمان مربوطه برای شاخص اختلال شانون شبکه مدل هایی متناسب ارائه شد. پس از برازش بهترین مدل برای هر پارامتر، نتایج نشان داد که بر اساس پارامترهای ,SO۴ ,Cl ,HCO۳ ,K ,Na ,Ca ,Mg ,pH ,TH SAR ,TDS و EC از میان ۶۳ ایستگاه به ترتیب تعداد ۳۳، ۳۴، ۴۱، ۲۴، ۴۰، ۳۴، ۳۰، ۴۳، ۳۳، ۳۳، ۴۱ و ۲۸ ایستگاه برای پایش آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه کافی است. همچنین، برای اعتبارسنجی نتایج از میانگین مربعات خطا و میانگین قدر مطلق خطا استفاده شد. در نهایت، در میان ۱۲ شاخص کیفی ارزیابی شده، بیشترین مقدار شاخص اختلال شانون برای آب زیرزمینی برای پارامتر پتاسیم (K) بدست آمد. بنابراین شاخص پتاسیم دارای حداکثر شاخص اختلال شانون در منطقه بوده و به عنوان شاخص برتر انتخاب گردید.

کلیدواژه ها:

بهینه سازی ، الگوریتم ، اختلال شانون ، آنتروپی