مقایسه تطبیقی داستان عروه و عفرای عربی با منظومه فارسی ورقه و گلشاه عیوقی

این تحقیق با دیدگاه فرانسوی از ادبیات تطبیقی، به چگونگی تاثیر عروه و عفرا بر ورقه و گلشاه عیوقی می­پردازد. عروه و عفرا از داستان های واقعی و عاشقانه عرب است، زمان وقوع آن به صدر اسلام برمی گردد و به دلیل عشق پاک (عذری) و عفیف بودن قهرمانان و ناکامی هایشان، بر سر زبان ها افتاده و با اندک تغییراتی، به شکل داستان کوتاه، در منابع عربی (بدون مولف مشخص) راه یافته است. در آثار عربی، اصل داستان، عاشقانه، کوتاه و از ماجراهای قبیله بنی عذره است و نویسنده مشخصی ندارد. عروه در آنجا اغلب عاشقی شاعر نمایانده می شود. عیوقی با اقتباس و گرفتن طرح اصلی داستان از عربی، آن را به رمان متوسطی تبدیل کرده و موضوع حماسه و رزم را (که کنش ها و رفتارهای برون گرایانه دارد) به عشق (که با عواطف درونی سر و کار دارد) افزوده است. عیوقی به پر رنگ کردن جنبه های دینی اثر هم با افزودن معجزه پیامبر برای مسلمان کردن یهودیان کوشیده است. در این معجزه، پیامبر، عاشق و معشوق را، دوباره زنده می کند تا مدتی به زندگی مشترک بپردازند. این تغییرها مطابق خواست و تمایل دربار غزنوی است که خریداران شعر عیوقی­اند. مشخص کردن نکات مشترک و متفاوت دو اثر، و پاسخ به اینکه؛ توفیق یا عدم توفیق عیوقی در چه بوده است و تا چه حد توانسته است که به اعتلای داستان و اندیشه اصلی آن در ادب فارسی کمک کند، اهداف و پرسش­هایی است که این تحقیق با روش توصیفی - تحلیلی بدان ها پاسخ می دهد. .

کلیدواژه ها:

واژگان کلیدی: ادبیات تطبیقی ، مکتب فرانسوی ، عروه و عفرا ، عیوقی ، ورقه و گلشاه