اثر تنش خشکی، تراکم بوته و مرحله برداشت بر عملکرد و کیفیت علوفه کوشیا (.Kochia scoparia L)

کمبود آب و ضرورت تامین علوفه طی سال های اخیر گرایش به سمت گیاهان کم توقع مانند کوشیا که علاوه بر تحمل به خشکی و شوری دارای پتانسیل تولید علوفه در شرایط دشوار است را اجتناب ناپذیر می کند. به منظور بررسی اثر تنش خشکی، تراکم بوته و زمان برداشت بر عملکرد کمی و کیفیت علوفه کوشیا، آزمایشی به مدت دو سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی جوپارکرمان اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات ‎فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تنش خشکی در سه سطح آبیاری بر اساس ۵۰ ، ۷۰ و ۹۰ درصد تخلیه آب قابل استفاده از خاک در کرت های اصلی و دو تراکم بوته ۶/۱۶ و ۳/۳۳ بوته در هکتار و دو مرحله برداشت، رشد رویشی (۵۵ روز پس از سبز شدن) و شروع گل دهی به صورت فاکتوریل و در کرت های فرعی بررسی شدند. در سطوح آبیاری بر اساس ۵۰ و ۹۰ درصد تخلیه آب قابل استفاده از خاک به ترتیب ۱۵/۷ و ۴۵/۶ تن در هکتار علوفه خشک تولید شد، اما این تفاوت معنی دار نبود. برداشت در مرحله شروع گل دهی با تولید ۳۰/۳۱ تن علوفه تر در هکتار و ۹۶/۸ تن علوفه خشک در هکتار نسبت به برداشت در مرحله رشد رویشی برتری معنی داری داشت. بیشترین مقدار پروتئین خام علوفه (۹۴/۱۰ درصد) و کمترین مقدار الیاف NDF (۶/۵۰ درصد) و ADF (۸/۳۳ درصد) در تنش خشکی شدید (۹۰ درصد تخلیه رطوبت قابل استفاده خاک) به دست آمد. برداشت در مرحله شروع گل دهی در مقایسه با برداشت در مرحله شد رویشی از درصد پروتئین خام کمتر اما از NDF بیشتری برخوردار بود. بر اساس نتایج این پژوهش می توان با تنظیم آبیاری بر اساس ۷۰ تا ۹۰ درصد تخلیه رطوبت قابل استفاده خاک در مرحله رشد رویشی (۵۵روز پس از سبزشدن) ۵/۴ تن علوفه خشک با کیفیت مطلوب و در مرحله شروع گل دهی به طور میانگین ۵/۸ تن علوفه خشک تولید کرد.

کلیدواژه ها:

کوشیا ، گیاه علوفه ای ، کم آبیاری ، زیست توده ، علوفه خشک ، پروتئین علوفه