بررسی ساختار تداوم دو وضعیتی بارش های سالانه ی جنوب ایران با استفاده از مدل وضعیت نهان زنجیره ی مارکوف دکتر بهلول علیجانی ، پیمان محمودی ، عبدالجبار چوگان ، مرتضی بیشه نیاسر

بارش به عنوان مهمترین عنصر اقلیمی همواره در سرزمین ایران از پیچیدگی­های خاصی برخوردار بوده است. هدف از این تحقیق استفاده از مدل وضعیت نهان زنجیره­ی مارکوف جهت مدلسازی تداوم وضعیت­های دوحالته ایران جهت شناخت بهتر وضعیت ترسالی­ها و خشکسالی­ها برای مدیریت بهینه منابع آب در این قسمت از کشور است. بنابراین جهت این مدلسازی، داده­های مربوط به بارش سالانه ۳ ایستگاه هواشناسی سینوپتیک بوشهر، جاسک و شیراز که دارای طولانی­ترین داده­ها در جنوب کشور می­باشند، استفاده گردید. شاخص­هایی که از این مدل استخراج می­شوند عبارتند از: شاخص تفکیک وضعیت تر و خشک (WADSI)، شاخص ماندگاری وضعیت اقلیم (SSI)، شاخص زمان ماندگاری وضعیت (SRT) و شاخص شدت ساختار تداوم (SPS). نتایجی که از این مدل برای بارش­های سالانه­ی جنوب ایران حاصل آمد عبارتند از: بر اساس شاخص تفکیک وضعیت­های خشک و تر (WADSI)، تفکیک سال­های خشک و تر برای سه ایستگاه مورد مطالعه در جنوب ایران به آسانی امکان­پذیر است. مقادیر شاخص ماندگاری وضعیت اقلیم (SSI) برای سه ایستگاه مورد مطالعه در جنوب ایران حاکی از ماندگاری ضعیف در وضعیت­های خشک و تر برای ایستگاه شیراز و ماندگاری متوسط برای ایستگاه جاسک و بوشهر است. مدت­زمان ماندگاری هر کدام از وضعیت­های خشک و تر برای سه ایستگاه مورد مطالعه در محدوده­ی ۴-۱ قرار دارد. مدل نهایی تحقیق برای بارش­های سالانه­ی جنوب ایران با استناد به یکسان بودن شدت ساختار تداوم ایستگاه­ها ، تشخیص داده شد که بیانگر ساختاری کاملا محتمل برای داشتن تداوم دو وضعیتی هستند.

کلیدواژه ها:

بارش ، تداوم بارش ، مدل نهان زنجیره ی مارکوف ، جنوب ایران