بررسی و تحلیل نوع ومدت زمان جابجایی ها در مسیر رودخانه های مئاندری و نقش جابجایی ها در فرسایش کناری در نواحی نیمه خشک مورد: رودخانه قره آغاج دکتر مریم بیاتی خطیبی

مئاندرها ازچشم­اندازهای پویا و ازاشکال مهم تاثیرگذار در ویژگی­های دشت­های سیلابی محسوب می­شوند که به دلایل مختلف تشکیل وتحت شرایطی به صورت­های متنوع جابجا می­گردند. با هر جابجایی، تغییراتی در پهنای دشت­های سیلابی و میزان رسوبات وارده به رودخانه­ها صورت می­گیرد. مئاندرهای تشکیل شده در دشت­های سیلابی قره­آغاج (واقع در دامنه­های شرقی سهند با مختصات جغرافیایی ،از '۰۰ °۳۷ تا '۲۰ °۳۷ عرض شمالی و از'۴۵° ۴۶ تا ' ۱۵° ۴۷  طول شرقی ) از نوع بی­نظم بوده و بسیارپویا هستند. در این پژوهش از تصاویر ماهواره­ای و نقشه­های توپوگرافی برای ترسیم مسیرهای جابجایی پیچان­ها استفاده شده و محل جابجایی­ها با مشاهدات میدانی درسطح زمین تثبیت شده است.      نتایج حاصل از بررسی این پدیده­ها که درمحدوده­ی مورد مطالعه با استفاده ازاندازه­گیری­های مسیرهای جابجایی قدیمی و نسبت­های R/W صورت گرفته و همچنین زمان لازم برای جابجایی با استفاده از شاخص ویژه (TΔ) محاسبه شده است، نشان می­دهد که میزان جابجایی­ها در طول بخش­های مختلف مسیر بسیار متفاوت است (با تفاوت زمانی ۱۳ سال). همچنین نتایج این بررسی­ها حاکی از این است که زمان لازم برای جابجایی­ها در بخش­هایی از مسیرکوتاه و در بخش­های دیگر زیاد است. بررسی­ها نشان می­دهد که در محدوده­ی مورد مطالعه، خطر فرسایش کناری در بخش­هایی که میزان جابجایی­ها زیاد بوده، بسیار بالا است.

کلیدواژه ها:

مئاندر ، جابجایی مسیر ، زمان جابجایی ، فرسایش کناری ، نواحی نیمه خشک ، رودخانه قره آغاج