کاربرد شاخص های ژئوشیمیایی برای تشخیص ماگمای مولد از عقیم در محدوده قره گل، استان اردبیل با استفاده از عناصر خاکی کمیاب

منطقه مورد مطالعه در زون متالوژنی اهر- ارسباران در استان اردبیل، ۵۰ کیلومتری شهرستان مشکین شهر در بخش مرادلو واقع شده است. عمده ترین واحدهای سنگی رخنمون یافته در منطقه شامل سنگ های آندزیت و توف های آندزیتی، بازالت، کریستال لیتیک توف و میکرودیوریت است. نفوذ توده های میکرودیوریتی در سنگ های آذرین بیرونی و آذرآورای باعث ایجاد دگرسانی و کانه­زایی در مقیاس ضعیف شده است. رگچه­های سیلیسی کانه­دار اغلب به صورت رشته های موازی تشکیل شده و گاه به صورت استوک ورک قابل مشاهده هستند. براساس مطالعات ژئوشیمیایی مقدار میانگین غلظت عنصر مس ۲۱/۱۳۸ ppm می باشد. مشاهدات سنگ­شناسی و داده های ژئوشیمیایی ارائه شده نشان می دهد که گرانیتوئیدهای محدوده قره گل از نوعI  کالک آلکالن­های زون فرورانش و مرتبط با کانه­زایی نوع مس پورفیری هستند. استفاده از نمودارهای دومتغیره La/Yb در برابر Th/Yb و نمودار سه متغیره ZR۳-Nb۵۰-Ce/P۲O۵ نشان می­دهد منطقه مورد مطالعه در حاشیه فعال قاره ای و در کمان های بعد از برخورد قاره ای قرار گرفته است و همچنین استفاده از نمودار دومتغیره La/Yb در برابر Sm/Yb نشان می­دهد نمونه ها از ذوب بخشی ۱۰ الی ۲۰ درصدی پریدوتیت گارنت­دار به وجود آمده­اند. همچنین بر پایه استفاده از نمودار تغییرات عناصر کمیاب Ce در برابر Ce/Yb عمق ذوب بخشی ۱۰۰ تا ۱۱۰ کیلومتری برآورد می­شود. ماگمای مولد نسبت LREE/HREE بالاتری نسبت به ماگمای عقیم دارد، که این برتری در نمونه های محدوده قره گل نیز به چشم می خورد. مقادیر Eu/Eu* سنگ های آذرین محدوده قره گل بین ۷/۰ تا ۰۷/۱ است و از این نظر نیز با ماگماهای مولد کمربند ارومیه – دختر تشابه دارد.

کلیدواژه ها:

اردبیل ، عناصر نادر خاکی ، عقیم ، قره گل ، مس ، مولد