بررسی غلظت فلزات سنگین در پساب و لجن کارخانه کاشی سازی شهر بیرجند در سال ۱۳۸۹

زمینه و هدف: فاضلاب کارخانجات کانی غیرفلزی چون: کاشی و سرامیک، حاوی مقادیر زیادی از فلزات سنگین و مواد معدنی می باشند که می توانند مشکلاتی چون: آلودگی آب های زیرزمینی و محیط زیست را سبب شوند. فلزات سنگین روی، کرم، کادمیوم و سرب موجود در لجن دفع شده در محیط زیست به میزانی بیش از حدود مجاز، مشکلاتی را برای آن ایجاد می کند؛ لذا این پژوهش با هدف بررسی غلظت آلودگی فلزات سنگین در پساب و لجن یک کارخانه کاشی سازی بیرجند انجام شد.  روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، از حوضچه های حاوی پساب و لجن خروجی کارخانه، مجموعا تعداد ۳۶ نمونه (۱۸ نمونه پساب و ۱۸نمونه لجن)، در خرداد ماه ۱۳۸۹ برداشته شد. تجریه و تحلیل فلزات سنگین در نمونه ها، بر اساس روش های ذکرشده در استاندارد متد (۳۰۱۰) انجام گردید. یافته ها: در نمونه های پساب گرفته شده از حوضچه های ته نشینی کارخانه، میانگین غلظت روی، کادمیوم، کروم و سرب به ترتیب: ۲۳۵/۰±۱۳۵/۰، ۰۲۲/۰±۲۱/۰، صفر و ۰۱۷/۰±۰۶۴/۰ میلی گرم بر لیتر به دست آمد که غلظت این عناصر در تمام نمونه های تهیه شده از پساب شش حوضچه ته نشینی کارخانه، کمتر از حدود مجاز استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران بود. در نمونه های گرفته شده از لجن حوضچه های ته نشینی، میانگین غلظت روی، کادمیوم، کروم و سرب به ترتیب: ۱۵/۲۷۸±۰۰/۳۱۶۰، ۹۵/۳۵۲±۵۲/۱۴۹۳، ۵۵/۱۷±۱۸/۲۲ و ۵/۷۳۷±۱۱/۱۱۳۹ میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد که میانگین غلظت Cd و Zn کمتر و میانگین غلظت عناصر Pb و  Cr بیشتر از حد مجاز استاندارد سازمان محیط زیست آمریکا (EPA) برای کاربرد لجن در زمین بود.  نتیجه گیری: مقدار فلزات سنگین در فاضلاب کارخانجات کاشی و سرامیک سازی، بالاتر از استانداردهای زیست محیطی است که نیازمند نظارت های لازم از طرف نهادهای نظارتی می باشند.

کلیدواژه ها:

Heavy metals ، Effluent ، Sludge ، Tile factory ، فلزات سنگین ، پساب ، لجن ، کاشی سازی