تاثیر الگوهای دورپیوند بر بارش و خشکسالی حوضه دریاچه ارومیه

داشتن شناخت لازم از اثر الگوهای دورپیوند و پیش بینی آنها خصوصا در دوره های خشکسالی، کمک به سزایی در جهت برنامه ریزی دقیق تر در حوضه آبخیز خواهد داشت. هدف تحقیق حاضر، تاثیر الگوهای دورپیوند بر خشکسالی و بارش ایستگاه های همدیدی حوضه دریاچه ارومیه می باشد. در این پژوهش تغییرات بارندگی، تبخیر تعرق و خشکسالی هواشناسی با استفاده از روش های ناپارامتریک من کندال و شیب سن مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه داده های ۸ ایستگاه همدیدی حوضه دریاچه ارومیه نشان داد که تبخیر تعرق همواره روند صعودی و معنی داری (به جز تکاب) دارند؛ اما بارندگی و خشکسالی رفتاری متفاوت در ایستگاه ها دارند به طوری که بارندگی در ایستگاه های تبریز، ارومیه و تکاب روند صعودی و در سایر ایستگاه ها روند نزولی و غیرمعنی داری داشته است.با استفاده از تحلیل همبستگی موجکی، حرکت دوبه دوی بین الگوهای دور پیوند (SOI، NAO، EA) با بارندگی و خشکسالی SPEI برای بازه زمانی۱۹۹۰ تا ۲۰۱۸ با دوره ماهانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی ها نشان داد که شاخص NAO داری بیشترین همبستگی مثبت با بارش بوده، و بیشترین تاثیر بر بارش و خشکسالی حوضه دریاچه ارومیه داشته که در فاز مثبت بارندگی زیاد شده است. همچنین دو شاخص EA،SOI  داری همبستگی منفی و معکوس با بارش و خشکسالی SPEI بوده است، بنابراین نتایج نشان داد تغییرات الگوهای دور پیوند بر تغییرات سری زمانی بارش و خشکسالی موثر بوده است. این یافته ها از تغییرات و تاثیر الگو های دور پیوند بر بارش و خشکسالی می تواند در مدیریت ریسک خشکسالی و برنامه ریزی برای کاهش خسارات خشکسالی به مدیران اجرایی مفید باشد.

کلیدواژه ها:

Telecommunication patterns ، Continuous wavelet transform ، cross wavelet transform ، Drought ، Lake Urmia