برآورد تلفیقی دمای شب هنگام سطح زمین در حوضه آبریز جازموریان با استفاده از داده های سنجنده MODIS ماهواره های Terra/Aqua

دمای سطح زمین (LST) که حاصل اندرکنش جو سطح زمین است، به دلیل تاثیرپذیری از پوشش سطح زمین، رطوبت خاک، آلبیدو، زبری سطح و اندرکنش این عوامل با هواسپهر، به خوبی می­تواند تغییرات شرایط گرمایی سطح زمین را آشکار کند. در پژوهش حاضر از داده­های LST شب­هنگام سنجنده مودیس هر دو ماهواره ترا و آکوا (MOD۱۱C۳ & MYD۱۱C۳) که از وبگاه http://earthdata.nasa.gov دریافت شد، برای برآورد LST در حوضه آبریز جازموریان طی سال­های ۲۰۱۹-۲۰۰۳ استفاده شد. پس از فراهم سازی داده­ها با گام های زمانی ماهانه و مکانی ۵ کیلومتر، محاسبات برروی دو ماتریس ماهانه و فصلی انجام شد و به تهیه خروجی­های آماری- فضایی منطبق با هدف تحقیق، در محیط نرم افزارهای Excel، ENVI و GIS اقدام شد. نتایج نشان داد؛ LST شب­هنگام در حوضه آبریز جازموریان، طی دوره آماری مورد مطالعه حدود °C۱ افزایش یافته­است. این افزایش در دمای کمینه ­بیش از افزایش در دمای بیشینه (افزایش بیشتر دمای دوره سرد سال در مقایسه با دوره گرم سال) بوده­است. توزیع فضایی LST شب­هنگام نیز، بیانگر دامنه گسترده­ای از دماها از °C۱۰- تا°C  ۳۵+ است که بیشینه آن در مناطق پست و کم­ارتفاع مرکزی و جنوبی و کمینه آن در ارتفاعات شمالی حوضه برآورد شد. همچنین برآورد فضایی ناهنجاری LST شب­هنگام، ضمن تایید روند افزایشی LST، بیشترین/کمترین ناهنجاری­ مثبت LST را به ترتیب در بخش­های مرکزی و غربی/بخش­های شرقی و ارتفاعات شمالی حوضه نشان داده­است. به طور کلی مقادیر LST شب­هنگام، به طور محسوسی از سال ۲۰۰۸ به بعد و به­خصوص در ماه­های مربوط به دوره سرد سال روند افزایشی داشته­است. این شرایط می­تواند به عنوان نمایه­ای از تغییر اقلیم مورد توجه قرار گرفته و منجر به تغییر برخی از فراسنج­های محیطی از قبیل رطوبت نسبی، تبخیر و تعرق، رطوبت سطح خاک، ماندگاری برف، دمای نقطه شبنم و انرژی بازتابی شبانه شود.

کلیدواژه ها:

Spatial Analysis ، Land Surface Temperature (LST) ، MODIS Sensor ، Temperature anomaly ، Jazmourian drainage basin