مولفه های ادراک عقلی در دو نظریه «انتزاع» و «اتحاد»
محل انتشار: فصلنامه حکمت اسلامی، دوره: 9، شماره: 32
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 82
فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_FHI-9-32_003
تاریخ نمایه سازی: 19 مهر 1402
چکیده مقاله:
ادراک که یکی از اصلی ترین شاخص های نفس است، در فلسفه رایج به چهار قسم تقسیم میشود. کامل ترین بخش ادراک، تعقل یا ادراک عقلی است و فصل ممیز نفس ناطقه از نفس حیوانی نیز می باشد. اینکه ادراک چگونه در تطورات خود از مرحله احساس به تعقل منتهی می شود و نیز چگونه از عوامل بیرونی بهخصوص عقل فعال بهره می برد تا به درک کلیات (تصوری و تصدیقی) نائل گردد، از پرسش های این نوشتار است. در این مساله، فلسفه مشائی و حکمت متعالیه همسویی قابلتوجهی دارند. لکن بر حسب دیدگاه خاصی که در اصل ادراک دارند، انظار مستقلی نیز در این مورد ارائه می کنند. مشائیان ادراک را از قبیل انتزاع و پالایش مدرک از ماده (و غواشی) می دانند. اما فیلسوفان صدرایی ادراک را ناشی از اتحاد مدرک (= نفس) با مدرک قلمداد می کنند.تبیین چگونگی تعامل نفس با عقل فعال بهعنوان یکی از مولفه های اصلی ادراک عقلی، در این دو مکتب فلسفی و مکانیسم پیچیده ای که بر آن حاکم است، موضوع اصلی این نوشتار است.
کلیدواژه ها:
انتزاع صورت ادراکی از ماده ، اتحاد مدرک با مدرک ، عقل فعال ، اشراق عقل فعال بر صور جزئیه ، مشاهده عن بعد ، ادراک عقلی
نویسندگان
محمدمهدی گرجیان
استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
رضا شاکری
مدرس حوزه علمیه قم
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :