نسبت معرفت و باور صادق موجه؛ از منظر معرفت‎شناسی اسلامی؛ نقدی بر مقاله «Is Justified True Belief Knowledge?» (آیا باور صادق موجه، معرفت است؟)

مقاله (Is Justified True Belief Knowledge) «آیا باور صادق موجه، معرفت است؟» -که توسط ادموند گتیه(Edmund Gettier) نوشته است- یکی از معروف‎ترین مقالات در حوزه معرفت‎شناسی معاصر است. این مقاله بسیار کوتاه، تنها با ذکر دو مثال نقض، تعریف رسمی از معرفت را به چالش کشیده و دربارهآن مشاجرات و راه حل‎های زیادی از سوی معرفت‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎شناسان مطرح شده است. مقاله حاضر به نقد و بررسی این دو مثال از منظر معرفت‎شناسی اسلامی پرداخته و با طرح ارتباط علی، درصدد پاسخ دادن به این اشکالات بر آمده است. تفاوت اصلی که این ارتباط علی با ارتباط علی گلدمن دارد؛ در این مطلب است که از منظر معرفت‎شناسی اسلامی، معرفت گزاره‎ای وابسته به سطح عمیق‎تری از معرفت است که می‎توان آن را معرفت حضوری نامید. بر این اساس، طرح ارتباط علی میان واقعیت خارجی و معرفت گزاره‎ای با واسطه معرفت حضوری صورت می‎گیرد و در آن پدیدارهای حسی، معلولی برای واقعیت خارجی و نمودی از آن به شمار می‎آیند و ذهن پس از دریافت این معرفت حضوری (پدیدارهای حسی) با مفهوم‎سازی و حکم، معرفت گزاره‎ای را تشکیل می‎دهد. این ارتباط علی اساسا جایگاه معرفت‎زایی دارد و تحقق آن، برابر با شکل‎گیری زنجیره معرفت برای فرد است و از همین‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎رو، برقرار نشدن این زنجیره علی به شکل مناسب در مثالهای نقض گتیه، دلیلی برای معرفت نبودن باورهای صادق موجه در آن است.

کلیدواژه ها:

تعریف معرفت ، باور صادق موجه ، معرفت حضوری ، ارتباط علی ، ادراک حسی