شبیه سازی سایه اندازی در محلات شهری با استفاده از GIS (نمونه موردی: محله ادب سنندج)

در سال های اخیر به ­دلایل مختلف از جمله محدود بودن منابع سوخت فسیلی و اثرات نامطلوب آن­ها بر محیط زیست، بهره گیری از انرژی های پاک همچون انرژی خورشیدی مورد توجه قرار گرفته؛ از طرفی، با افزایش جمعیت و توسعه شهرنشینی، بلند مرتبه سازی به عنوان یکی از راهکارهای مناسب جهت توسعه شهرها مطرح گردیده است. لکن با افزایش ارتفاع ساختمان ها، ممکن است بهره گیری از انرژی خورشیدی به­ دلیل ایجاد سایه، محدود گردد. درحالی ­که این انرژی، به­ خصوص در فصول سرد و مناطق سردسیر، می تواند نقش مهمی در بهبود دمای ساختمان و همچنین ذوب طبیعی برف داشته باشد. هدف از این پژوهش، شبیه سازی سه بعدی سایه ها در یک محله شهری با تراکم ساختمانی بالا می باشد. برای این منظور، از داده های توپوگرافی منطقه و همچنین اطلاعات مربوط به ساختمان های یکی از محلات شهر سنندج استفاده شد و در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی، سا یه های ساختمان ها شبیه سازی گردیدند. نتایج تحقیق نشان داد که در منطقه موردمطالعه، به ­دلیل موقعیت جغرافیایی و وضعیت توپوگرافی منطقه و تراکم و ارتفاع ساختمان­ها، واحدهای مسکونی اغلب از نور مستقیم خورشید محروم هستند؛ به طوری که در روز ابتدای زمستان، در یک ساعت به خصوص، ۷۵ درصد از پلاک ها و در روز ابتدای تابستان، در همان ساعت، ۵۶ درصد پلاک ها به­ طور کامل در سایه قرار می گیرند. در حالت کلی می توان گفت که با توجه به موقعیت و ارتفاع ساختمان ها، قابلیت نورگیری در این محله مناسب نیست. نتایج مذکور، علاوه بر ارائه اطلاعات دقیق و کمی به ساکنین در خصوص نورگیری، می تواند تاکیدی بر نیاز به تامین سوخت بیشتر در فصول سرد باشد.

کلیدواژه ها:

سایه اندازی ، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، تحلیل سه بعدی ، طراحی شهری ، محله ادب سنندج