آینده پژوهی بومی (اسلامی ایرانی) و دستاوردهای متصور آن

آیندهپژوهی دانش شناخت، توصیف، ترسیم و شکلدهی به آینده زندگی بشر در ابعاد و زمینه های گوناگون است. آیندهپژوهی دانشی مهم برای آینده هر جامعه است که هم به لحاظ نظری و چه به لحاظ عملی با ارزشها، معارف، فرهنگ، شرایط و زمینه ها و نیازهای هر جامعه عجین بوده و طبعا هر کشوری نگاه بومی و خاص خود را به آینده دارد. به همین دلیل و با توجه به فرهنگ غنی اسلامی و ایرانی کشورمان، آیندهپژوهی اسلامی ایرانی میتواند مضمون بومی آیندهپژوهی در کشور ما را تشکیل دهد. مقاله حاضر پس از بحث درباره آیندهپژوهی اسلامی و ابعاد آن، چهارده مورد از دستاوردها اصلی آن را در چهار محور علمی، اجتماعی، سیاسی و حقوقی معرفی کرده است. روش پژوهش، استفاده از مطالعه نظام مند ادبیات و تحلیل آثار پیشین بوده است. بررسی ما نشان می دهد آینده پژوهی اسلامی از منظر ذینفعان مختلف (بهخصوص جامعه، حکومت و دانشمندان) کارکردهای متفاوتی دارد. آینده پژوهی اسلامی، از نظر عمومی و برای جامعه به منزله راهنمایی برای حرکت به سمت تعالی، امید و سعادت دنیوی و اخروی است. از دید اندیشمندان، منظر دینی میتواند افقهای جدید و راهکارهایی ارائه دهد که کمبودهای نظری و عملی علم را در قبال شناخت و ترسیم آینده جبران نماید. از نظر حاکمیت، آیندهپژوهی اسلامی میتواند به عنوان چارچوب واقعی برای پیشرفت و حکمرانی باشد و هم به مثابه ابزاری برای توجیه سیاستها و اقدامات به کار گرفته شود.

کلیدواژه ها:

دین و آینده ، آیندهپژوهی اسلامی ، اسلامیسازی علم ، کاربردهای آینده پژوهی اسلامی