پتروژنز گدازه های پیلولاوایی ناحیه آتشفشانی حیران در شمال غرب اردبیل

منطقه حیران در شمال غرب اردبیل واقع است. این منطقه جزو زون ساختاری البرز آذربایجان محسوب میشود. پیلولاواها قطری بیش از چندین متر وارتفاعی بین ۲۰ الی ۴۰ متر داشته و با پوسته شیشه ای، شکستگیهای شعاعی فراوان، حفرات بادامکی مملو از اکسید های آهن ثانویه ناشی از خروج گاز و حاشیه دگرسان شده ونیز وجود توف های برشی و رسوبات پلاژیک به مقدار کم د ر فضای بین پیلولاواها از خصوصیات این گدازه هامحسوب می شود . این سنگها ترکیب آندزیت، آندزی بازالت، آلکالی آندزی بازالت دارند و از نظر ژئوشیمیاییاکثرا در محدوده تحت اشباع از سیلیس قرار می گیرند . بلورهای فلدسپات پلاژیوکلاز اولیه به کانی های ثانویه ایهمچون کلریت، کلسیت، اپیدوت تجزیه شده اند ساخت های بالشی در نتیجه خروج ماگمای بازالتی در محیط دریایی و سردشدن سریع آن در دوره کرتاسه فوقانی تشکیل شده و تحت تاثیر تبادل یونی مواد فرار بخصوص K و Na بین ماگمای بازالتی و آب دریا یا سنگهای دیواره قرار گرفته و در اثر آل تراسیون از نوع آلبیتیزاسیون و کربناتیزاسیون به سنگهای تیپ اسپیلیتی یا شبه اسپیلیتی تبدیل شده است . با توجه به گستردگی زیادپیلولاواها و ضخامت زیاد آنها و نیز ولکانیسم با خصوصیات آلکالن در منطقه وجود یک ریفت اقیانوسی ناقص رادر منطقه تقویت می نماید، که آثار این ریفت ناقص در کمربند آتشفشانی حیران – صلوات به طول حدود ۱۲۰کیلومتر تا شرق اهر قابل ردیابی است.