تفکیک پدیده های زمین شناسی با استفاده از تحلیل مولفه های اصلی، مطالعهموردی در محدوده صاحب دیوان- شمال غرب مشکین شهر

محدوده اکتشافی دیوان در استان اردبیل و در فاصله ۲۷ کیلومتری شمال غرب شهرستان مشکین شهرقرار گرفته است. مطالعات زمین شناسی و لیتوژئوشیمیایی در مقیاس ۱:۵۰۰۰ در این محدوده به وسعت حدود۷,۵ کیلومتر مربع انجام شد. در این رابطه، تعداد ۷۸۲ نمونه سنگی به روش نمون هبرداری سیستماتیک در شبکه های ۱۰۰*۱۰۰ متری برداشت شده است. واحدهای سنگی تفکیک شده در این محدوده شامل سنگ هایی با ترکیب ریوداسیت، توف شیش های و بلوری، تناوب گدازه آندزیتی- بازالتی و توف و آندزیت های پوفیری به سنائوسن و همچنین توده های میکروکوارتزمونزونیت و میکروگرانودیوریت به سن الیگوسن م یباشند. زون هایدگرسانی نیز در این محدوده شامل آرژیلیک، فیلیک، کلریتی، سیلیسی، آرژیلیک پیشرفته و اکسیدهای آهنهستند. آزمون مولفه های اصلی در این مطالعه با هدف تفکیک زون های دگرسانی، لیتولوژی و بخش های دارایاحتمال کانی سازی و تایید نقشه زمین شناسی- دگرسانی انجام شده است. در این آزمون عناصر به سه گروهتقسیم شدند: عناصر تعییر پذیر در دگرسانی، عناصر موثر در کانی سازی و ترکیب هر دو گروه. در هر گروهعنصری بر حسب دو پارامتر مجموع درصد تغییرپذیری هر مولفه و درصد مشارکت هر عنصر، تعدا مولفه هایمهم تعیین شده و سپس نقشه های توزیع نرمال برای هر مولفه در هر گروه عنصری نیز رسم شدند. در گروه اول آزمون تحلیل مولفه های اصلی به طور مشخصی زون های دگرسانی را از بخش های نسبتا سالم تفکیک کرده استو به خوبی زون های دگرسانی فیلیک و سولفیدی را نیز مشخص کرده است. این زون ها در ۴ مولفه قرار می گیرندکه انطباق نسبتا کاملی با نقشه دگرسانی محدوده نشان می دهد. در گروه دوم نیز کانی سازی های مرتبط بادگرسانی و بدون ارتباط با دگرسانی در ۲ مولفه جدا قرار گرفت هاند. در نهایت در گروه سوم نیز ۴ مولفه جدا به ترتیب برای عناصر Ba,Zn,Mn بدون ارتباط با دگرسانی، عناصر Sn,Au,Mo,Pb منطبق بر زون های دگرسانی آرژیلیک پیشرفته و سیلیسی، زون دگرسانی فیلیک بدون ارتباط با کانی سازی قابل توجه و کانی سازی Cu با انطباق نسبی بر توده های نفوذی محدوده، مشخص شدند.