ارزیابی آلودگی فلزات سنگین با استفاده از شاخص فاکتور آلودگی و پتانسیل خطر اکولوژیکی در خاکهای زراعی دشت اردبیل

آلودگی تغییر نامطلوب در ویژگی های فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی خاک است که زندگی بشر و سایر موجودات گیاهی و جانوری ، فرآیندهای صنعتی ، شرایط زندگی روی کره زمین و منابع طبیعی ارزشمند مانند آب را تحت تاثیر خود قرار می دهد. این تحقیق در بخشی از اراضی زراعی که در اطراف برخی واحدهای صنعتی در دشت اردبیل قرار داشتند انجام گردید. ۴۶ نمونه خاک از اطراف واحدها در عمق صفر تا ۳۰ سانتی متری برداشته شد. غلظت فلزات سنگین Pb (سرب)، Zn (روی )، Cu (مس ) و Cd (کادمیم ) با روش روش آکوارجیا اندازه گیری شد. خطر اکولوژیک تک فلز (Er) و شاخص پتانسیل خطرات اکولوژیکی (RI) محاسبه گردید. Cu با ۸۰/۱۴۴ میلی گرم در کیلوگرم بیشترین و Cd با ۳۰/۰ میلی گرم بر کیلوگرم کمترین غلظت را دارد. خطر اکولوژیکی (Er) فلز سرب از ۶۹/۲ تا ۴۰/۶، روی از ۶۲/۰ تا ۴۸/۱، مس از ۱۳/۱۸ تا ۱۷/۳۰ و کادمیم از ۱۴/۱۰۷ تا ۵۷/۴۲۸ تغییر کرد. Pb، Zn و Cu فاقد خطر اکولوژیکی بودند. Cd در ۱۷/۲ درصد محل نمونه ها درجه آلودگی متوسط ، ۶۱/۳۲ درصد درجه آلودگی جدی و ۲۲/۶۵ درصد درجه آلودگی شدید نشان داد. از نظر پتانسیل خطرات اکولوژیکی (RI)، ۶۱/۸۲ درصد از محل نمونه ها در کلاس آلودگی جدی قرار می گیرند. ۲۲/۱۵ درصد دارای خطر متوسط و تنها ۱۷/۲ درصد (یک نمونه ) خطر اکولوژیکی شدیدی را نشان داد.

کلیدواژه ها:

آکوارجیا ، روی ، سرب ، کادمیم ، مس