نگرشی بر ژرفانمایی در نگارگری ایرانی برپایه آرای ابنهیثم در المناظر
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 61
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JFAVAT-24-4_009
تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402
چکیده مقاله:
ژرفانمایی در نسخهنگارههای ایرانی با آنچه امروز از پرسپکتیو دانسته میشود، بسیار متفاوت است. در نگارگری، پیکرههای دورتر را هماندازه پیکرههای نزدیکتر، اما بالاتر از آنها بازنمودهاند. پژوهشگران این شیوه را در عبارت «بالاتر یعنی دورتر» خلاصه کردند. گمان میرود چنین عبارتی، گوناگونی ژرفای صحنهها و مفاهیم در پس آنها را بیان نمیکند، زیرا پذیرفتنی نیست هنری چندصدساله که در خدمت بازگفت دیداری روایات ادبی متفاوت بوده است، یکی از مهمترین ارکان صحنهپردازی (ژرفا) را چنین سادهانگارانه بازنموده باشد. براینپایه، پرسشهای جستار حاضر برمیآید: مبانی شکلگیری ژرفانمایی بالاوپایین چیست؟ آیا بربنیان این مبانی میتوان گوناگونی ژرفانمایی را چندانکه ایرانیان قدیم درمییافتند، بازفهمید؟ رسالات مناظرومرایای کهن (المناظر ابنهیثم)، درک مفهوم ژرفا در نگاه ایرانیان و تبیین شیوههای بازنمایی آن را ممکن میسازد. براینبنیان، شش گونه ژرفانمایی در نقاشی ایرانی شناختنی است که هریک از جهت عمق صحنهها، کاربرد و مفهوم با یکدیگر تفاوت دارد: انبوهنگاری؛ انجمننگاری؛ بوستاننگاری؛ صحرانگاری؛ ژرفانمایی با لایههای میانجی؛ و ژرفانماییهای ساختمانی. پژوهش درپی فهم تاریخی اثر میکوشد دریافت مخاطب امروز را به فهم بیننده سدههای پیشین نزدیک گرداند و چارچوبهای نادیده نگارگری ایرانی را بازنمایاند. ازاینرو، پژوهشی بنیادین با رویکردی تاریخی است که اصول المناظر را بهشیوه توصیف بازمیخواند و ژرفانمایی نگارهها را با توصیفتحلیل و نیز سنجش چارچوبهای علمی و هنری (تطبیق همزمان) تبیین میکند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مریم کشمیری
دانشگاه الزهرا
زهرا رهبرنیا
دانشیار دانشکده هنر دانشگاه الزهرا، تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :