بررسی نقش خاک ورزی حفاظتی در توسعه کشاورزی پایدار

کشاورزی در دهه آینده ناچار است غذای بیشتری را در زمینهای کمتر و با استفاده موثرتر از منابع طبیعی و کمترین اثر سو بر محیط زیست ومتناسب با تقاضای روبرو به رشد جمعیت، تولید کند. لذا توسعه و پذیرش سیستمهای خاک ورزی حفاظتی می تواند در رسیدن به این اهداف موثر باشد. خاک ورزی تلاشی در جهت ایجاد شرایط محیطی مناسب برای جوانه زنی بذر، سبز شدن گیاهچه و رشد و نمو ریشه است. یک سیستم خاک ورزی از عملیات ویژه متوالی با ترکیبی خاص تشکیل شده که به منظور افزایش عملکرد گیاهان زراعی انجام می شود. بخش وسیعی از مکانیزاسیون به بهبود شرایط عملیات خاک ورزی می پردازد، چرا که عملیات خاک ورزی تأثیر مستقیمی بر کیفیت خاک، میزان مصرف نهاد ها و انرژی مصرفی، عملکرد محصول و... دارد. خاکورزی حفاظتی به مجموعهای از روشها شامل نگهداری بقایای گیاهی در سطح خاک، تناوب زراعی، به حداقل رساندن عبور و مرور ماشینهای کشاورزی برای حفظ خاک و آب گفته میشود. در تهیه این مقاله از روش مطالعه کتابخانه ای و اسناد و مدارک علمی، جستجوی اینترنتی استفاده شد و هدف آن بررسی نقش خاک ورزی حفاظتی در دستیابی به توسعه پایدار کشاورزی می باشد. خاک ورزی حفاظتی بر اساس شدت دستکاری خاک شامل: کاهش خاکورزی یا کم خاکورزی، حد اقل خاکورزی یا کمینه خاکورزی، بدون خاکورزی یا خاکورزی صفر. نتایج نشان داده است که کشاورزی حفاظتی می تواند از دو طریق به توسعه پایدار بخش کشاورزی کمک کند: الف) کاهش هزینه ها و مصرف نهاده ها شامل سوخت، زمان، بذر، کود شیمیایی، میزان آب مصرفی و در نهایت افزایش درآمد. ب) تردد کمتر ماشین ها، خاک ورزی کمتر و حفظ بقایای گیاهی که باعث جلوگیری از فرسایش خاک، افزایش ماده آلی خاک، بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، حفظ رطوبت خاک، کاهش شوری خاک می شود. لذا با توجه به مزایای که این روش خاک ورزی دارد جهت توسعه پایدار بخش کشاورزی بایستی به تغییر روش خاک ورزی به خاک ورزی حفاظتی اقدام نمود.

کلیدواژه ها:

خاک ورزی حفاظتی ، توسعه پایدار کشاورزی