بازنمایی وظایف الوهی ناهید به روایت آثار هنری

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 68

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JWICA-9-1_005

تاریخ نمایه سازی: 12 مهر 1402

چکیده مقاله:

در آثار هنری تمدنهای کهن، حضور نیروهای ماوراءالطبیعه در قالب تصاویر طبیعی ملموس است و زندگی دنیوی آدمیان را با نیروهای آسمانی پیوند میزند. زندگی ایرانیان باستان بر نظام کشاورزی استوار بوده؛ لذا حاصل خیزی و باروری اهمیت بسیار داشته است. ایزدبانوان و الهگان باروری جایگاه ویژهای در فرهنگهای کهن داشتهاند و شکل فیزیکی و متافیزیکی ایشان در ارتباط با عناصر طبیعی چون حرکت اجرام سماوی (منطقه البروج)، گیاهان، حیوانات و آلات موسیقایی پیوند دارد. ایزدبانوی آناهیتا/ ناهید، نماد حاصل خیزی و باروری و موکل آب ها در ایران است. بلندپایگی وی به حدی است که عبادتگاههای متعدد بنا و نذرهای فراوان نثارش میکردند. این نذرها بیانگر وظایف روحانی جسمیتیافته آناهیتاست که در آثار هنری بسیار نفیس و ملهم از ادبیات دینی آن دوره حلول یافتهاند. از این روی، بازنگری ادبیات دینی و توصیفات دینی ناهید، تحلیلهای نادرست را کاسته و شناسایی این ایزدبانو را در آثار هنری ممکن میکند. این نوشتار سعی دارد با گردآوریهای کتابخانهای و اسنادی (تصویری/ آثار هنری) به روش مطالعه تطبیقی آثار هنری به تحلیل و توصیف این موضوع بپردازد؛ تا وجوه اشتراک این مهین الهگان در جوامع مادرسالار و کهن و ریشههای هنری و تصویری مشترک میان آناهیتای ایرانی و دیگر ایزدبانوان باروری هویدا شود.

نویسندگان

آزاده پشوتنی زاده

استادیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن مجید ...
  • خرده اوستا، برگردان از دیندبیره، ترجمه شادروان رشید شهمردان ایران ...
  • یشت ها (۱۳۰۹ ق). ترجمه و تفسیر ابراهیم پورداوود، بمبئی: انجمن ...
  • اخویان، مهدی؛ آیتاللهی، حبیبالله (۱۳۹۱). «تحلیل رنگ هاله مقدس در ...
  • اسماعیلپور، ابوالقاسم (۱۳۷۷). اسطوره بیان نمادین، تهران: سروش ...
  • اقتداری، احمد (۱۳۶۵). «نشانههای پرستش تیر و ناهید»، بررسیهای تاریخی، ...
  • اکبری، تیمور؛ الیکایدهنو، ثریا (۱۳۸۴). چلیپای شکسته نماد رازآمیز، تهران: ...
  • اورنگ، مراد (۱۳۴۴). فروهر یا شاهین، تهران: بینا ...
  • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (۱۳۵۷). خاتون هفت قلعه، تهران: بینا ...
  • بختورتاش، نصرتالله (۱۳۸۰). نشان رازآمیز: گردونه خورشید یا گردونه مهر، ...
  • بختورتاش، نصرتالله (۱۳۵۱). «گردونه خورشید یا گردونه مهر»، مجله بررسیهای ...
  • بویس، مری (۱۳۸۱). آناهیتا، ترجمه زهرا باستی، سروش پیر مغان: ...
  • بیرونی، ابوریحان (۱۳۵۲). الآثارالباقیه عن القرون الخالیه، ترجمه اکبر داناسرشت، ...
  • پلوتارک (۱۳۷۱). حیات مردان نامی، ج ۴، ترجمه رضا مشایخی، ...
  • پوپ، آرتر؛ اکرمن، فلیپس (۱۳۸۷). سیری در هنر ایران از ...
  • پوپ، اپهام آرتور با همکاری فیلیپس آکرمن و اریک شرودر ...
  • پورداوود، ابراهیم (۲۵۳۵). فرهنگ ایران باستان، بخش نخست، زیر نظر ...
  • پاکباز، رویین (۱۳۸۱). دایرهالمعارف هنر، تهران: فرهنگ معاصر، چ ۳ ...
  • پیرنیا، محمدکریم (۱۳۸۴). سبکشناسی معماری ایران، تدوین: غلامحسین معماریان، تهران: ...
  • ثمودی، فرح (۱۳۸۷). ایزدبانوان در ایران باستان و هند، تهران: ...
  • جلیلوند صدفی، شیدا (۱۳۸۱). «به سوی سرزمین بیبازگشت»، سروش پیر ...
  • خانی، شهین (۱۳۸۱). «بانوی حیوانات انگارهای ماقبل تاریخی»، هنرنامه، ش ...
  • خزایی، محمد (۱۳۸۱). هزار نقش، تهران: انتشارات موسسه مطالعات هنر ...
  • دوشن گیمن، ژاک (۱۳۷۵). دین ایران باستان، ترجمه رویا منجم، ...
  • دومزیل، ژرژ (۱۳۸۳). سرنوشت جنگجو، ترجمه مهدی باقی و شیرین ...
  • رستگار فسایی، منصور (۱۳۸۳). پیکرگردانی در اساطیر، تهران: نشر پژوهشگاه ...
  • سرفراز، علی اکبر؛ فیروزمندی، بهمن (۱۳۷۵). ماد، هخامنشی، اشکانی، ساسانی، ...
  • شریفی، گلفام (بهار ۱۳۸۶). «تحول معنایی واژه فره در متنهای ...
  • شوالیه، ژان؛ گربران، آلن (۱۳۸۷). فرهنگ نمادها: اساطیر، رویاها، رسوم ...
  • فرهوشی، بهرام (۱۳۷۴). ایرانویچ، تهران: دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و ...
  • کامبخشفرد، سیفالله (۱۳۸۰). آثار تاریخی ایران، تهران: موسسه انتشارات تعاون ...
  • کارنوی، ا. جی. (۱۳۴۱). اساطیر ایرانی، ترجمه احمد طباطبایی، تهران: ...
  • کریمان، حسین (۱۳۵۶). قصران (کوهسران). ج ۲، تهران: انجمن آثار ...
  • کعبیپور، محبوبه (نخستین:۱۳۸۳، دومین: ۱۳۸۴). «بررسی تاریخی عناصر چهارگانه در ...
  • کوپر، جی. سی (۱۳۷۹). فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه ...
  • گانتر سی، پل جت (۱۳۸۳). فلزکاری در ایران دوره هخامنشی، ...
  • گدار، آندره (۱۳۷۷). هنر ایران، ترجمه بهروز حبیبی، تهران: انتشارات ...
  • گیرشمن، رومن (۱۳۴۹). ایران از آغاز اسلام، ترجمه محمد معین، ...
  • گیرشمن، رمان (۱۳۷۰). هنر ایران در دوره پارتی و ساسانی، ...
  • گیرشمن، رومن (۱۳۷۸). بیشاپور، ترجمه اصغر کریمی، تهران: موسسه انتشارات ...
  • مصباح اردکانی، نصرتالملوک؛ دادور، ابوالقاسم (زمستان ۱۳۸۷). «نقشمایه زن بر ...
  • معین، محمد (۱۳۸۳). فرهنگ فارسی، تهران: سرایش ...
  • مقدم، محمد (۱۳۵۷). جستاره درباره مهر و ناهید، تهران: انتشارات ...
  • مورتگات، آنتون (۱۳۷۷). هنر بینالنهرین باستان/ هنر کلاسیک خاور نزدیک، ...
  • موسویلر، اشرف؛ کاظمی، معصومه (۱۳۸۳). «سیمای زن در تاریخ و ...
  • وارنر، رکس (۱۳۸۶). دانش نامه اساطیر جهان، ترجمه ابوالقاسم اسماعیلپور، ...
  • ولیکوفسکی، امانوئل (بیتا). و جهان واژگون شد، ترجمه محمد حسین ...
  • هال، جیمز (۱۳۸۰). فرهنگ نگارهای نمادها در هنر شرق و ...
  • هرمان، جورجیا (۱۳۷۳). تجدید حیات هنر و تمدن در ایران ...
  • یاحقی، محمدجعفر (۱۳۸۶). فرهنگ اساطیر و داستانوارهها در ادبیات فارسی، ...
  • Boyce, M., (۱۹۶۷). Bibi Shahrbānū and the Lady of pars, ...
  • Grey, l.H., (۱۹۳۰). The Foundations of the Iranian Religions, K.R. ...
  • Luschey, H., (۱۹۶۸).“Zur Datierung der sasanidischen Kapitelle aus Bisutun und ...
  • نمایش کامل مراجع