بررسی اثر ریزنمونه و غلظت تنظیم کننده های رشد گیاهی بر کالوس زایی در اکوتیپ های گیاه آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)

برخی از گیاهان دارویی دارای اهمیتی جهانی و فراگیر بوده و به علت استفاده بی­شمار در حال انقراض هستند. امروزه استفاده از کشت درون شیشه­ای سبب شده است که سرعت تولید و تکثیر گونه های در حال انقراض افزایش یابد. اهداف این پژوهش، تعیین بهترین اکوتیپ، بهترین ریزنمونه کالوس­زایی و همچنین بهترین سطح هورمونی موثر بر صفت­های طول، عرض، ارتفاع و حجم کالوس ریزنمونه­های به دست آمده از گیاهچه­های حاصل از آنغوزه تلخ در کشت درون شیشه می­باشد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با حداقل ۴ تکرار بررسی شده است. با توجه به هدف مورد نظر، ریزنمونه­ها در محیط­های کشت موراشیک و اسکوگ با سطوح مختلف BAP وNAA  قرار گرفتند. پس از ۴۰ روز کشت ریزنمونه­ها در محیط­های حاوی هورمون صفات طول، عرض و حجم کالوس­ها اندازه­گیری شد. مقایسه میانگین­ها نشان داد، ریزنمونه­های ریشه در تیمار ۲ میلی­گرم در لیتر BAP و ۱ میلی­گرم در لیتر NAA بیشترین صفات مورد اندازه­گیری را داشت و کالوس­های مربوط به ریزنمونه­های برگ و ساقه از بین رفتند. در بین اکوتیپ­های مورد بررسی، اکوتیپ کرمان نسبت به اکوتیپ یزد دارای سرعت رشد کالوس بیشتری بودند و با گذشت زمان میزان سرعت رشد کالوس­ها به شدت افزایش یافت. با توجه به اینکه سرعت رشد کالوس اکوتیپ اصفهان کم بود، از پژوهش حاضر حذف گردید.

کلیدواژه ها:

اکوتیپ ، آنغوزه ، جوانه زنی ، حجم ، کالوس