اثرات سطوح پروتئین و مکمل سازی گلوتامین بر فراسنجه های خونی و ایمنی، برخی شاخص های التهابی بره های نر پرواری افشاری در شرایط تنش گرمایی

چکیده سابقه و هدف: تنش گرمایی به طور بالقوه دارای عوارض فیزیولوژیک متعددی همچون ناهنجاری های تولیدمثلی، ضعف سیستم ایمنی، التهاب، عدم تعادل الکترولیتی و کاهش مصرف خوراک است که به خسارات اقتصادی زیادی در صنعت پرورش گوسفند و بز منجر می شود. گلوتامین فراوان ترین اسید آمینه در بدن است که دارای نقش های مانند ساخت پروتئین، افزایش تعادل نیتروژن، تحریک سیستم ایمنی، اثرات آنابولیک و ضد کاتابولیک بر عضلات، ضد التهاب و آنتی اکسیدانت است. این آزمایش به منظور بررسی اثرات سطح پروتئین (برابر و ۱۰ درصد بالاتر از نیاز بر اساس توصیه انجمن ملی پژوهش ها، ۲۰۰۷) و مکمل گلوتامین بر فراسنجه های خونی و ایمنی، برخی شاخص های التهابی بره های پرواری طی تنش گرمایی انجام شد. مواد و روش ها: در این پژوهش از تعداد ۱۶راس بره نر نژاد افشاری با میانگین وزن۲۲/۰ ± ۵/۳۱ کیلوگرم و میانگین سن ۳ تا ۴ ماه استفاده شد. بره های آزمایشی در ۴ تیمار و ۴ تکرار و در قالب طرح کاملا تصادفی به مدت ۴۵ روز مورد آزمایش قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل: ۱- جیره پایه (پروتئین قابل متابولیسم برابر احتیاجات)، ۲- جیره پایه همراه با گلوتامین (۲/۰ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن)، ۳- جیره دارای ۱۰درصد پروتئین قابل متابولیسم بیشتر از احتیاجات و ۴- جیره دارای۱۰ درصد پروتئین قابل متابولیسم بالاتر همراه با گلوتامین (۲/۰ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) بود. خون گیری از سیاهرگ گردن دو ساعت پس از وعده غذایی صبح در روزهای ۱۵، ۳۰ و ۴۵ پرواربندی با کمک لوله های ونوجکت دارای ماده ضد انعقاد انجام شد. فراسنجه های خون شامل آلبومین و پروتئین کل پلاسما، آلکالین فسفاتاز و مالون دی آلدئید با کیت های مربوطه و با آنالایزر خودکار اندازه گیری شدند. غلظت سیتوکین ها شامل اینترلوکین ۲، اینترلوکین ۶ و اینترلوکین ۱۰ و همچنین ایمنوگلوبولین G با استفاده از کیت های الایزا اندازه گیری شد.یافته ها: اثر تیمارها بر آلبومین خون در روز پانزدهم پرواربندی تفاوت معنی داری نشان نداد. در حالی که در روزهای ۳۰ و ۴۵ پرواربندی، اثرات تیمارها بر آلبومین خون معنی دار بود (به ترتیب ۰۲۱۷/۰=P و ۰۰۸۷/۰=P). گلوتامین غلظت پروتئین کل پلاسما در روزهای ۳۰ و ۴۵ را افزایش داد (به ترتیب ۰۰۷۱/۰=P و ۰۰۱۹/۰=P). همچنین افزایش سطح پروتئین در جیره بره های پروار در روزهای ۳۰ و ۴۵ پروتئین کل پلاسما را افزایش داد (به ترتیب ۰۱۳۹/۰=P و ۰۳۸۶/۰=P). در روز ۴۵ پرواربندی، افزودن گلوتامین سبب افزایش آنزیم آلکالین فسفاتاز خون شد (۰۱۲۳/۰=P). همچنین مصرف مکمل گلوتامین در روزهای ۳۰ و ۴۵ پرواربندی سبب کاهش مالون دی آلدئید شد (به ترتیب ۰۰۱۲/۰=P و ۰۰۲۹/۰=P). تفاوت معنی داری در تعداد گلبول های قرمز، سطح هموگلوبین، هماتوکریت، میانگین غلظت هموگلوبین گلبولی و میانگین حجم گلبولی بین تیمارها در روزهای ۱۵ و ۳۰ پرواربندی مشاهده نشد. در حالی که در روز ۴۵، گلوتامین تعداد گلبول های قرمز و درصد هماتوکریت را کاهش داد (به ترتیب ۰۰۳۶/۰=P و ۰۰۸۱/۰=P). تعداد گلبول های سفید خون در روزهای ۳۰ و ۴۵ پرواربندی با افزودن گلوتامین افزایش یافت (به ترتیب ۰۰۰۴/۰=P و ۰۰۱۲/۰=P). اثر تیمارها بر ایمنوگلوبولین G ، اینترلوکین ۲ و اینترلوکین ۱۰ خون در روز ۱۵ پرواربندی معنی دار نبود، در حالی که تیمارها در روز ۳۰ و ۴۵ پرواربندی مقادیر ایمنوگلوبولین G را افزایش دادند (به ترتیب ۰۲۸۷/۰=P و ۰۰۰۱/۰P<). همچنین اینترلوکین ۲ در روزهای ۳۰ و ۴۵ تحت تاثیر تیمارها افزایش یافت (به ترتیب ۰۰۰۱/۰P< و ۰۰۰۱/۰P<). در روزهای ۳۰ و ۴۵ پرواربندی، افزودن گلوتامین مقادیر اینترلوکین ۱۰ را افزایش داد (به ترتیب ۰۱۹۴/۰=P و ۰۰۰۷/۰=P). غلظت اینترلوکین ۶ در روز ۴۵ پرواربندی با افزودن گلوتامین و افزودن سطح پروتئین قابل متابولیسم کاهش یافت (به ترتیب ۰۰۰۴/۰=P و ۰۲۳۳/۰=P).نتیجه گیری: در شرایط این آزمایش، جیره پایه همراه با گلوتامین نتایج بهتری نسبت به سایر جیره ها نشان داد.

کلیدواژه ها:

تنش گرمایی ، سیستم ایمنی ، شاخص التهابی ، فراسنجه خونی ، گلوتامین