ارزیابی داده های تبخیروتعرق واقعی و پتانسیل پایگاه های جهانی به تفکیک حوضه های آبریز درجه دو ایران

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی پایگاه داده های شبکه بندی شده جهانی برای دو متغیر تبخیروتعرق واقعی (ETa) و پتانسیل (ETp) در گستره ی ۳۰ حوضه ی آبریز درجه دو کشور است. در این راستا پس از محاسبه مقادیر تبخیروتعرق واقعی و پتانسیل با استفاده از داده های روزانه هواشناسی در ۱۰۰ ایستگاه سینوپتیک کل کشور با کمک روابط تجربی، این مقادیر با داده های ۶ پایگاه جهانی تبخیروتعرق شامل پایگاه های TERRA، CRU، ERA۵، GLEAM، GLDAS و MERRA مقایسه شدند. ارزیابی دقت پایگاه ها با استفاده از معیارهای آماری ضریب همبستگی (R)، میانگین خطای اریبی (MBE) و RMSE نرمال شده (NRMSE) به تفکیک ۱۲ ماه مختلف سال و سری زمانی کل برای دوره ۲۰۱۹-۱۹۸۷ به تفکیک حوضه های آبریز انجام شد. به طور کلی نتایج حاکی از دقت بیشتر پایگاه داده ها برای متغیر ETp نسبت به متغیر ETa به خصوص در ماه های جولای، آگوست و سپتامبر (فصل تابستان) است. معیار MBE حاکی از کم برآورد مقادیر ETa در حوضه های با اقلیم فراخشک، کمترین مقدار برابر ۳۴- میلی متر در ماه در حوضه بلوچستان، و بالعکس آن کم برآورد مقادیر ETp در حوضه های مرطوب، کمترین مقدار برابر ۱۳- میلی متر در ماه در حوضه هراز، می باشد. مقادیر ضریب همبستگی پیرسون حاکی از همبستگی بیشتر پایگاه ERA۵ نسبت به سایر پایگاه ها برای دو متغیر ETa و ETp به خصوص در ماه های ژانویه، فوریه و مارس در حوضه های شمالی کشور است. میانگین مقادیر شاخص NRMSE برای متغیرهای ETa و ETp به ترتیب برابر به ترتیب ۸۹/۰ و ۱۹/۰ است که حاکی از دقت خوب و عالی برای مقادیر ETp پایگاه ها و دقت بسیار ضعیف برای مقادیر ETa می باشد.

کلیدواژه ها:

اقلیم حوضه ، تبخیروتعرق ، داده های شبکه بندی شده جهانی ، روابط تجربی