تحولات و تعاملات اقلیت یهودی ایران، در دوره پهلوی (۱۳۰۴۱۳۵۷ش) با تاکید بر نقش یزد

با توجه به جایگاه برجسته یزد در تمدن ایرانی اسلامی، پژوهش حاضر می کوشد تا مشخص کند نقش و جایگاه اقلیت های دینی یهودی در عصر پهلوی، در این فرایند تا چه اندازه بوده است؟ مهم بودن اقتصاد و تجارت در زندگی یهودیان شهرهای مسیر بازرگانی و نیز مادی گری آنان، در مسکن گزیدن ایشان در مراکز تجاری یزد و اطراف مسجد جامع کبیر یزد تاثیرگذار بوده است؛ ضمن آنکه تعصب و برخوردهای سخت ملایان (روحانیت سنتی) در حق آنها، علت فراری شدن یهودیان از منطقه ای به منطقه دیگر بوده است.با وجود این، بزرگ ترین روابط مسالمت آمیز و تعاملات ادیان، در یزد اتفاق افتاده است و آن در یک اتاقک کوچک (بقعه) است که ظاهرا مکان مقدس باستانی تاریخی می باشد؛ واقع در خیابان انقلاب یزد. پیروان هر چهار دین فعال در یزد (اسلام، زرتشت، یهودیت و مسیحی)، آن بقعه را اجر نهاده و بسته به نوع نیات درونی خود، در آن نذر و نیاز و شمع روشن می کنندو دعا خوانده، حاجت می طلبند؛ درحالی که مسیحیان در تبلیغ مسیحیت که در سایه استعمار پیر انگلیس صورت می گرفت، موفقیتی حاصل نکردند و مردم یزد گرایشی چندانی به مسیحیت پیدا نکردند.روش پژوهش، کتابخانه ای و بررسی مطالعه در اسناد و مراکز دینی اقلیت ها و مصاحبه های متعدد بوده است. به غیر از چند منبع که به صورت جزوه و یا مطالب پراکنده است، مثل کتاب اقلیت های مذهبی دوره قاجار (۱۱۷۵۱۳۰۴ش) و یا کتابچه مخبری و...، مورد جامعی تالیف نشده است.

کلیدواژه ها:

یهودیان ، مسلمانان ، تعاملات ، یزد ، دوره پهلوی