شاخصه های طبقات اجتماعی در عصر آل بویه

طبقات اجتماعی، نقش عمده ای در حوزه های مختلف زندگی هر اجتماعی ایفا می کنند. چگونگی تعامل و جایگاه واقعی هر کدام می تواند به ترقی و تعالی آن جامعه کمک کند یا بر عکس، موجبات شماری از ناهنجاری ها و بی ثباتی در حوزه های فرهنگی، سیاست، اقتصاد و ... را فراهم سازد. حضورطبقات اجتماعی و شاخصه های خاص آن در جوامع اسلامی، واقعیتی انکار ناپذیر است که هر چند به موجب تعالیم دینی، احدی را بر دیگری امتیازی نیست مگر به تقوا، اما همین طبقات هم به توسعه و ترقی تمدن شکوهمند اسلامی مدد رسانده و هم در برخی دوره ها جامعه را به مرز بی ثباتی و آشوب کشانده اند.  طبقات اجتماعی در هر دوره ای از تاریخ ایران وجود داشته و این نیز در دوره آل بویه نمود پیدا کرده است. نیاز آل بویه به کارمندان و تشویق آنها به کار و صنعت و بزرگداشت علما و دانشمندان و استفاده ی آنها از غلامان، سبب شد که هر شهری از طبقات مختلفی هم چون طبقه ی صنعتگران، طبقه ی کارمندان، طبقه ی تجار، طبقه ی فقها، طبقه ی سپاهیان، طبقه ی دانشمندان و طبقه ی غلامان با شاخص های خاص آن عصر شکل گیرد. بر اساس آنچه گفته شد؛ سوال محوری پژوهش حاضر آن است که طبقات اجتماعی در عصر آل بویه دارای چه ویژگی ها و شاخصه های بوده است؟ فرضیه مطرح شده آن است که طبقات اجتماعی این عصر نسبت به ادوار قبلی تغییری در ساختار پیدا نکرده ولی تمایزات جدی در رفتارهای سیاسی و اجتماعی داشته­اند.پژوهش حاضر با استفاده از منابع تاریخی و به روش توصیفی-تحلیلی تبیین شده است.

کلیدواژه ها:

آل بویه ، خلافت عباسی ، طبقات اجتماعی ، تمدن اسلامی