نقش تخریب محیط زیست و مصرف انرژی در رشد اقتصادی بخش کشاورزی: شواهد تجربی از ایران

اگرچه رشد اقتصادی ایران چندان متکی به تولیدهای کشاورزی نیست، اما کشاورزی ازجمله برجسته ترین محرک های اقتصاد ایران است. بدون رفع بازدارنده­های توسعه در این بخش نمی­توان انتظار داشت که دیگر بخش­های اقتصادی کشور به توسعه دست یابند. از آنجایی که توسعه بخش کشاورزی به طور پرهیز­ناپذیری منجر به مصرف انبوه انرژی می­شود، این چژوهش با هدف بررسی اثرگذاری­های مصرف فرآورده­های نفتی، مصرف برق، مصرف گاز، انتشار CO۲ و صادرات محصول­های کشاورزی بر رشد اقتصادی بخش کشاورزی در ایران انجام شده است. در این راستا، از داده های دوره زمانی سال های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۸ برای تحلیل رابطه­های کوتاه مدت و بلندمدت بین متغیرهای مورد بررسی با استفاده از مدل سازی خود توضیح با وقفه­های توزیعی (ARDL) و آزمون های مرتبط با آن استفاده شد. نتایج مدل ARDL نشان می دهد که مصرف فرآورده های نفتی و گاز طبیعی در بلندمدت بر ارزش افزوده کشاورزی تاثیر مثبت دارند، در حالی که انتشار CO۲ در کوتاه مدت تاثیر منفی دارد. افزون بر این، صادرات بخش کشاورزی و مصرف برق به طور قابل توجهی بر متغیر وابسته تاثیر نمی گذارند. همچنین صادرات کشاورزی، مصرف فرآورده­های نفتی و گاز طبیعی ارزش افزوده کشاورزی را به ترتیب ۱۱۵/۰، ۴۹۹/۰ و ۲۷۸/۰ درصد در دراز مدت افزایش می­دهند، در حالی که انتشار CO۲ و مصرف برق به طور معنی­داری بر ارزش افزوده کشاورزی تاثیر نمی­گذارند.بنا­بر یافته­های این پژوهش اجرای سیاست­هایی مانند متناسب­سازی تولیدهای کشاورزی بر مبنای استانداردهای جهانی، ایجاد ساختارهای اداری کارآمد و مناسب برای امور صادراتی و سرمایه گذاری درآمدهای صادراتی در بخش کشاورزی بایستی مورد توجه سیاست­گذاران قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

تخریب محیط زیست ، رشد اقتصادی کشاورزی ، مصرف انرژی