مطالعه میانبارهای سیال و ایزوتوپ های پایدار کانسارهای آهن باباعلی و گلالی، شمال‎باختر همدان: کانه زایی تیپ آتشفشانی - رسوبی دگرگون و دگرشکل شده در شمال باختری پهنه سنندج - سیرجان

کانسارهای آهن باباعلی و گلالی به ترتیب در فاصله ۳۰ و ۶۰ کیلومتری شمال‎باختری همدان، در قسمت شمال­باختری پهنه سنندج - سیرجان واقع شده­اند. سنگ­میزبان این کانسارها، توالی آتشفشانی - رسوبی دگرگون شده سری سنقر با سن پرموتریاس است. جایگاه چینه­شناسی افق­های معدنی، شکل هندسی، ساخت و بافت ماده معدنی در مقیاس­های مختلف و توالی پاراژنزی کانی­ها نشانگر ارتباط ژنتیکی بین ماده معدنی و سنگ­های نیمه عمیق و آتشفشانی - رسوبی دگرگون شده منطقه است. ترکیب سنگ شناسی سنگ های دربرگیرنده در منطقه شامل سنگ های آتشفشانی اسیدی تا حدواسط دگرگون شده، بیشتر به صورت گدازه و توف ریولیتی، همراه با میان لایه های کربناتی و گاه رسوبات ماسه سنگ توفی دگرگون شده است. براساس مشاهدات صحرایی و مطالعات پتروگرافی انجام شده، جایگیری توده های نفوذی و نیمه عمیق با ترکیب گابرو - دیوریت، کوارتز مونزودیوریت، گرانودیوریت، سینیت، سینوگرانیت و گرانیت در این توالی سنگی در حین فعالیت های زمین ساختی، باعث دگرشکلی و دگرگونی سنگ های منطقه و کانسنگ آهن شده است. مطالعه میانبارهای سیال در بلورهای کوارتز در کانسار بابا علی و گلالی به ترتیب برابر ۵±۱۲ و ۵±۹ درصد وزنی معادل نمک طعام است. دمای همگن­شدن در کانسار بابا علی و گلالی به ترتیب معادل ۵±۲۲۶ و ۵±۲۲۰ درجه سانتی­گراد است. رخداد فرآیند دگرگونی ناحیه ای در این کانسارها باعث همگن شدن و یکنواختی ترکیب ایزوتوپ های پایدار اکسیژن (۳ تا ۵/۱۰ پرمین) و هیدروژن (۱۰- تا ۳۵- پرمین) شده است و نشان از نقش آب­های دگرگونی در فرآیند کانی سازی منطقه دارد. مقادیر متوسط ایزوتوپ پایدار گوگرد (δ۳۴S) در نمونه های متعلق به پیریت های اولیه کانسارهای مورد مطالعه بالاتر از مقادیر آن در نسل های دیگر کانی سازی است. این ویژگی ایزوتوپ پایدار سولفور می تواند به عنوان شاهدی بر شکل گیری نسل های اولیه کانی سازی آهن با منشا آتشفشانی - رسوبی تلقی شود.

کلیدواژه ها:

ایزوتوپ های پایدار ، شمال‎باختر همدان ، کانسارهای باباعلی و گلالی ، میانبار سیال