بررسی علل ناپایداری آبراهه‎ها در سطح دلتای رود کل (غرب بندرعباس)

مورفولوژی و رفتار شبکه‎ی زهکشی رودخانه ها به تغییرات حاصل از فعالیت های زمین ساختی، داده های رسوب‎شناسی و دینامیک جریان، بسیار حساس بوده و الگوی آنها تا حد زیادی از این عوامل تاثیر می‎پذیرد. این پژوهش، تاثیر این فعالیت‎‎ها را بر تغییرات مورفولوژی و بستر رودخانه‎ی کل، واقع در شمال‎غربی تنگه‎ی هرمز، مورد بررسی قرار داده است. مهم ترین شواهد آن، تغییر مسیرهای متعدد این رودخانه در دوره های زمانی مختلف است. همچنین مکان این تغییر مسیرها نیز، محدوده‎ی مشخصی را در سطح دلتا نشان می دهد و به‎نظر‎ می رسد بیشتر تحت تاثیر حرکات زمین‎ساختی و دینامیک جریان باشد. هدف از این پژوهش، بررسی شواهد موجود و ارزیابی تاثیر این عوامل در تغییرات بستر رود کل در محدوده‎ی دلتا است. برای دست‎یابی به این هدف و برای شناخت شیوه‎ی عملکرد و میزان اثرگذاری عوامل گفته‎شده در مورفولوژی و رفتار رودخانه‎ی مورد مطالعه، آثار زمین ساختی، ویژگی‎های رسوب و دینامیک جریان مسیر آبراهه‎ی رود کل، به‎عنوان‎ داده‎ها و نیز، پاره‎ای از شاخص های مورفومتریک به‎عنوان‎ ابزارهای مفهومی برای شناخت شیوه‎ی عملکرد آنها و زمین‎ساخت منطقه، مورد استفاده قرار گرفته است. سپس نتایج به‎دست‎آمده با انجام کار‎های میدانی گسترده، کنترل شده‎اند. علاوه‎براین، از عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای، نقشه های توپوگرافی و زمین‎شناسی، به‎عنوان‎ ابزارهای مقایسه‎ی زمانی و مکانی پژوهش استفاده شده است. نتایج به‎دست‎آمده از تحلیل داده‎ها با شاخص های مذکور و نیز، داده های ژئودینامیک نشان می‎دهد که منطقه‎ی مورد مطالعه تا اندازه‎ی زیادی از فعالیت های زمین‎ساختی کواترنری متاثر شده است با این تفاوت که میزان تاثیرگذاری فعالیت در همه جای آن یکسان نیست، بلکه قسمت‎های بالادست بیشتر از بخش‎های پایین‎دست دلتا از این فعالیت ها تاثیر می‎پذیرند.

کلیدواژه ها:

دلتا ، دینامیک رود ، رود کل ، شاخص های ژئومورفیک ، نوزمین ساخت