ارزیابی و پهنه بندی خطر فرسایش آبی با استفاده از منطق فازی (مطالعه موردی: حوضه سول دره، استان سمنان)

فرسایش خاک یک فرآیند پیچیده و خطر عمده ژئومورفولوژیکی است که سالانه موجب افت و از بین رفتن حجم وسیعی از خاک های حاصلخیز در سراسر دنیا می شود. مقدار آن بازتابی از نحوه مدیریت زمین و شاخص های محیطی تخریب به شمار می رود. همچنین به دلیل خاصیت تشدید شوندگی و اثرات چند جانبه آشکار و نهان محیط زیستی، به سرطان زمین شهرت یافته است. حوضه سول دره به مساحت ۱۰۱۶۸ هکتار در استان و شهرستان سمنان واقع شده است. هدف از این تحقیق بررسی فرسایش آبی در حوضه سول دره و پهنه بندی خطر آن با استفاده از منطق فازی است. برای این منظور از معیارهای پسیاک اصلاح شده شامل زمین شناسی، خاک، آب و هوا، رواناب، توپوگرافی، پوشش زمین، استفاده از زمین، فرسایش سطحی و فرسایش رودخانه ای بهره گرفته شد. پس از تهیه لایه های اطلاعاتی مذکور، به هر یک از معیارها با توجه به رابطه آن با میزان فرسایش، امتیاز داده و فازی سازی شد. در مرحله بعد این لایه ها جهت تهیه نقشه پهنه بندی خطر فرسایش در منطقه با استفاده از شبکه استنتاج فازی با هم ترکیب شدند. با توجه به نتایج ارائه شده در میان نقشه های پهنه بندی، اپراتور فازی گامای ۷/۰ بهترین پهنه بندی را برای ارزیابی فرسایش در منطقه ارائه نموده است چرا که بیشترین انطباق و همبستگی را با نقشه پسیاک اصلاح شده نشان داد. مطابق نقشه نهایی پهنه بندی خطر فرسایش ۳۲/۳۵۷ هکتار از مساحت منطقه در طبقه خطر فرسایش خیلی زیاد قرار دارد. همچنین ۳/۹۷۰ هکتار در طبقه خطر زیاد و ۹۹/۱۳۸۴ هکتار در طبقه خطر متوسط، ۸۸/۱۶۶۸ هکتار در طبقه خطر کم قرار دارد.

کلیدواژه ها:

فرسایش آبی ، منطق فازی ، سول دره