تحلیل سیستم حکمرانی شبکه ای مدیریت بحران شهر تهران مبتنی بر حاکمیت مشارکتی: کاربردی از تحلیل شبکه های اجتماعی

زمینه و هدف پژوهش حاضر سیستم حکمرانی شبکه ای حل مسائل حوزه ایمنی و مدیریت بحران شهر تهران را به منظور ارزیابی توزیع قدرت قانونی کنشگران در برنامه توسعه شهر با تاکید بر مشارکت نهادهای دولتی حاکمیتی، بخش خصوصی، نهادهای مردمی و جوامع محلی با استفاده از تحلیل شبکه های اجتماعی تحلیل کرده است. روش برای این منظور ابتدا برنامه چهارم شهر تهران در حوزه ایمنی و مدیریت بحران بررسی شد و ۲۲ حکم با ۱۰۱ موضوع و ۴۷ کنشگر مسئول و همکار شامل ۲۶ کنشگر شهرداری تهران و ۲۱ نهاد / سازمان همکار برنامه ایمنی و مدیریت بحران در محورهای حمل ونقل و ترافیک، ایمنی شهری و بافت فرسوده، مسائل فرهنگی و اجتماعی و هوشمندسازی و توسعه مدیریت شناسایی شدند. بر این اساس، منطبق با احکام شناسایی شده، سازمان ها و نهادهای مسئول و همکار به عنوان سطرها و ستون های ماتریس شبکه حکمرانی در نظر گرفته شدند و تعداد دفعات همکاری بین سازمان ها و نهادها به عنوان ارزش سلول های ماتریس شبکه همکاری وارد محاسبات شدند. ماتریس شبکه همکاری کنشگران بر مبنای شاخص میزان مرکزیت درجه ورودی و خروجی و مرکزیت بینابینی، فاصله ژئودزیک و تراکم و انسجام تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نتایج تحلیل سیستم حکمرانی نشان از اعتقاد برنامه ریزان به حاکمیت مشارکتی در حل مسائل ایمنی و مدیریت بحران شهر است، با وجود این مشارکت شهروندان، جوامع محلی، سازمان های مردم نهاد و بخش خصوصی نیازمند تقویت و گسترش همکاری قانونی است. به طوری که عدم شفافیت در تعیین نقش ، مسئولیت ها و اختیارات کنشگران نهادی خارج از شهرداری تهران نظیر نهادهای اجرایی، قانون گذار و نهادهای نظارتی مبنی بر توافق جمعی، عدم وجود سیاست های تسهیل کننده و مشوق بخش خصوصی و بنگاه های اقتصادی، دانشگاه ها و مراکز علمی و پژوهشی و مشارکت جوامع محلی و شهروندان در شبکه همکاری، نیازمند توجه قانون گذاران و برنامه ریزان و پشتیبانی از حکمرانی شبکه ای در حل مسائل مدیریت بحران شهر تهران است. نتیجه گیری توصیه های سیاستی بهبود سیستم حکمرانی مدیریت بحران شهر تهران را در راستای تعادل بخشی در توزیع قدرت قانونی میان نهادهای مسئول و همکار برنامه ایمنی و مدیریت بحران شهر تهران مبتنی بر فرصت های مشارکت برابر کنشگران کلیدی شامل تقویت شبکه همکاری کنشگران شهرداری و کنشگران بین نهادی در راستای ظرفیت سازی حل مسائل کلیدی ایمنی و مدیریت بحران، تقویت شبکه ارتباطی و بهره برداری مستمر از ظرفیت نخبگانی دانشگاهی و مشاورین، تقویت سازوکار مشارکت شهروندان، سازمان های مردم نهاد و بخش خصوصی، آگاه سازی و تقویت اعتماد عمومی شهروندان به برنامه های ایمنی و مدیریت بحران شهر تهران مبتنی بر رسانه جمعی، طرح سیاست های تشویقی بهره گیری از ظرفیت و مشارکت شرکت های دانش بنیان و کسب وکارهای نوپا و خلاق در حل مسائل ایمنی و مدیریت بحران شهر تهران؛ طرح سیاست های تشویقی مشارکت مدیران و کارکنان ؛ تقویت نقش ارتباط قانونی نهادهای مالی و اقتصادی شهر تهران و تامین مالی طرح ها، شفافیت و پاسخ گویی نهادهای مکلف به حقوق شهروندان شهر تهران ارائه شد.

کلیدواژه ها:

Governance system ، Crisis management ، Social network analysis ، Tehran’s fourth development plan ، سیستم حکمرانی ، مدیریت بحران ، تحلیل شبکه های اجتماعی ، برنامه چهارم توسعه شهر تهران